درد لگن در زنان یکی از شکایتهای شایعی است که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. این درد در زنان باردار، یائسه یا افراد معمولی ممکن است نشاندهنده شرایط متفاوتی باشد؛ از تغییرات هورمونی تا مشکلات جدیتر همه و همه به عنوان علت درد شناخته میشود.
اگر درد استخوان لگن در زنان مزمن شود یا با علائم دیگر همراه باشد، باید آن را جدی گرفت و برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کرد. گاهی این درد نشانه یک مشکل ساده است، اما در برخی موارد میتواند هشداردهنده باشد. در ادامه به بررسی مهمترین علل درد در زنان میپردازیم. مطالعه ادامه مقاله میتواند به شما در تشخیص زودهنگام مشکلات پیچیده و درمان بهتر آنها کمککننده باشد!
احساس درد لگن در زنان چگونه است؟
دردهای لگن در زنان میتواند به شکلهای مختلفی مانند درد مبهم، تیرکشنده، فشاردهنده یا حتی ضرباندار ظاهر شود. محل و کیفیت درد اغلب سرنخی از علت آن است؛ مثلا دردهای مرتبط با آندومتریوز معمولا دورهای و همراه با قاعدگیهای دردناک است. درحالی که درد ناشی از مشکلات عضلانی یا مفصلی بیشتر مزمن بوده و با حرکت تشدید میشود.
گاهی درد به کمر، ران یا حتی ناحیه تناسلی انتشار پیدا میکند. علائم هشداردهنده مثل تب و درد ناگهانی شدید نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارد. دقت کنید که علائم درد لگن در زنان خود به پزشک در تشخیص دقیقتر کمک خواهد کرد.
9 علت درد لگن در زنان
درد لگن در بانوان میتواند به علل مختلفی ایجاد شود. با توجه به اینکه طیف گستردهای از عوامل در بروز چنین مشکلی موثر خواهد بود، بهتر است تشخیص توسط متخصص انجام شود. در ادامه به بررسی تمامی علل مرتبط با این مشکل میپردازیم:
درد موقت با التهاب در مفصل لگن
التهاب مفصل لگن در زنان میتواند باعث درد موقت اما گاهی شدید شود. این حالت اغلب به دنبال فعالیت شدید، آسیبهای خفیف و بروز التهاب رخ میدهد. درد معمولا تیز و متمرکز در ناحیه باسن یا کشاله ران است و با حرکت تشدید میشود.
در برخی موارد، التهاب مفصل ساکروایلیاک نیز درد مشابهی ایجاد میکند که به کمر یا ران انتشار مییابد. به طور معمول با برطرف شدن التهاب، درد بیمار نیز رفع خواهد شد. با این حال اگر مدت آن طولانی شود، باید به علل دیگر نیز شک کرد.
پوکی استخوان، عامل رایج درد در سنین بالا
پوکی استخوان یا استئوپروز یکی از دلایل مهم درد لگن در زنان بالای 50 سال است. با کاهش تراکم استخوانی، مفصل لگن به شدت مستعد شکستگیهای ریز و تغییر شکل خواهد بود که درد مزمن ایجاد میکند. این درد اغلب عمیق، مبهم بوده و با حرکت تشدید شونده است و گاهی به کمر یا ران انتشار مییابد. در مراحل پیشرفته، حتی فعالیتهای ساده مانند راه رفتن نیز برای فرد دردناک خواهد بود.
شکستگی های استرسی لگن، فرسودگی استخوان در اثر فشارهای مکرر
شکستگی های استرسی لگن، ترکهای ریزی است که بر اثر فشارهای مکرر و بیش از حد روی استخوان سالم ایجاد میشود. این آسیب در ورزشکاران استقامتی و زنان یائسه با تراکم استخوان پایین شایعتر است. این احساس درد لگن در زنان معمولا تدریجی شروع شده، در حین فعالیت تشدید میشود و با استراحت بهبود مییابد.
معمولا درد خیلی از اوقات برای بیمار قابل تحمل است و مشکل چندانی ایجاد نمیکند. با این حال گاهی اوقات شدت آن مشابه زمان کوفتگی، حین لمس بیشتر خواهد بود. در اغلب موارد نیز تورم وجود نداشته و یا در مقادیر کم مشاهده میشود.
دیسک کمر در زنان، عامل پنهان دردهای لگنی
دیسکهای بینمهرهای در ناحیه کمر به عنوان ضربهگیر عمل میکند. با افزایش سن یا فشارهای مکرر، این دیسکها ممکن است دچار کاهش ارتفاع، خشکی یا تخریب شود که به آن بیماری دژنراتیو دیسک میگویند. در زنان این تغییرات اغلب باعث ایجاد درد در ناحیه کمر و لگن میشود که با حرکت تشدید و با استراحت بهبود مییابد.
درد ممکن است به باسن و رانها نیز انتشار یابد ولی معمولا از زانو پایینتر نمیرود. این حالت به ویژه در زنان یائسه یا آنهایی که مشاغل سنگین دارند شایعتر است. گاهی اوقات حتی بیمار دردهای خود به خودی را تجربه میکند.
پارگی لابروم لگن عامل ایجاد درد
پارگی لابروم مفصل ران یکی از علل کمتر شناخته شده درد لگن در زنان است. لابروم بافتی لاستیکی است که دورتا دور حفره استابولوم را پوشانده و نقش ضربهگیر و تثبیتکننده مفصل را دارد. پارگی این ساختار اغلب باعث درد عمقی در ناحیه لگن و کشاله ران میشود. معمولا درد با فعالیتهای چرخشی یا نشستن طولانیمدت تشدید مییابد.
در صورت عدم درمان، این آسیب میتواند به تخریب پیشرونده غضروف مفصل و بروز آرتروز زودرس لگن منجر شود. به همین علت در صورت بروز چنین مشکلی، حتما در زمان مناسب برای درمان آن اقدام شود.
آرتروز لگن، علت درد لگن
آرتروز یکی از دلایل اصلی درد لگن در زنان، به ویژه در سنین بالا است. این بیماری ناشی از تخریب پیشرونده غضروف مفصل لگن بوده و باعث درد عمقی در کشاله ران، باسن یا ران میشود. درد معمولا در حرکات بیشتر مشاهده میشود و ممکن است با محدودیت حرکتی همراه باشد.
در مراحل پیشرفته، تغییر شکل مفصل و کاهش فاصله مفصلی در رادیوگرافی دیده میشود. گاهی اوقات به دلیل فعالیتهای ورزشی شدید و غیراصولی، فرد با چنین مشکلی مواجه میشود. به علاوه چاقی و اضافه وزن میتواند در درازمدت آرتروز و درد لگن را به بار آورد.
دررفتگی های مفاصل ران و لگن
دررفتگی مفصل لگن از اورژانسهای ارتوپدی محسوب میشود که میتواند عامل درد در زنان باشد. این آسیب معمولا ناشی از تروماهای شدید یا ناهنجاریهای مادرزادی مفصل ایجاد میشود. بیماران درد ناگهانی، شدید و غیرقابل تحملی را تجربه میکنند که با تغییر شکل واضح مفصل و عدم توانایی در حرکت دادن پا همراه است.
در موارد مزمن درد لگن در زنان ممکن است تدریجی و همراه با لنگش پیشرونده باشد. تاخیر در درمان میتواند به آسیب عروقی-عصبی یا حتی در مواردی نکروز سر استخوان ران منجر شود.
سایر علل مرتبط با درد لگن در بانوان
دقت کنید که همیشه ناراحتی در ناحیه لگن در زنان مرتبط با استخوان و مفصل نیست. در حقیقت به علت وجود مشکل در سایر بافتها، نوعی درد ارجاعی در این ناحیه احساس میشود. در ادامه به بررسی مختصر برخی دیگر از دلایل آن میپردازیم:
- اختلالات قاعدگی مانند دیسمنوره شدید اغلب باعث دردهای دورهای میشود.
- بیماریهای التهابی لگن که معمولا ناشی از عفونتهای جنسی است، دردهای مزمن و گاهی همراه با تب ایجاد میکند.
- کیستهای تخمدان و اندومتریوز نیز از علل شایع دردهای لگنی به ویژه در سنین باروری محسوب میشود.
- از سوی دیگر، مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریکپذیر یا یبوست مزمن میتواند دردهای ارجاعی به ناحیه لگن ایجاد کند.
- عفونتهای ادراری نیز اغلب با درد زیر شکم، لگن و سوزش ادرار همراه است.
علت درد لگن در زنان یائسه
دردهای لگن در زنان یائسه اغلب ناشی از کاهش سطح استروژن و تغییرات استخوانی-مفصلی است. شایعترین علل شامل پوکی استخوان و آرتروز لگن است. این دردها معمولا مزمن و عمقی بوده و با حرکت تشدید میشود. همچنین درد ممکن است به کمر یا رانها انتشار یابد.
با این حال به طور کلی به دلیل تغییرات هورمونی در زنان یائسه، احتمال پوکی استخوان و به دنبال آن دردهای لگنی افزایش خواهد یافت. از این رو توصیه میشود زنان یائسه حتما برای پیگیری وضعیت تراکم استخوانی خود اقدامات لازم را صورت دهند.
علت درد لگن در زنان باردار چیست؟
درد لگن در زنان باردار معمولا به دلیل ترکیبی از عوامل هورمونی و مکانیکی ایجاد میشود. با پیشرفت بارداری، هورمون ریلکسین سبب شلی لیگامانهای لگنی شده و همزمان افزایش وزن رحم فشار قابل توجهی به ساختارهای لگن وارد خواهد کرد. یکی از شرایط خاص در این دوران، دیاستاز سمفیز پوبیس است که در آن فاصله بین استخوانهای شرمگاهی افزایش یافته و موجب درد شدید در ناحیه جلوی لگن میشود.
به طور کلی معمولا درد در دوران بارداری به صورت موقت ایجاد میشود و پس از آن از بین خواهد رفت. با این حال گاهی اوقات ممکن است درد به صورت مزمن برای دوران بعد از آن نیز باقی بماند. در این شرایط باید برای ریشهیابی علت آن اقدام کرد.
علت درد لگن در زنان جوان
دردهای لگن در زنان جوان معمولا منشا استخوانی ندارد و بیشتر به عوامل عملکردی و هورمونی مرتبط است. شایعترین علل شامل سندرم پیش از قاعدگی، دیسمنوره اولیه و اندومتریوز است که دردهای دورهای ایجاد میکند.
از موارد نادر میتوان به ناهنجاریهای مادرزادی لگن اشاره کرد که معمولا با درد مزمن و محدودیت حرکتی همراه است. عفونتهای ادراری-تناسلی و کیستهای تخمدانی نیز از دیگر عوامل ایجاد کننده درد خواهد بود. به طور کلی در افراد جوان دردهای لگنی نگرانی زیادی ایجاد نمیکند؛ مگر اینکه فرد برای مدت زیادی با چنین دردی مواجه باشد.
نحوه تشخیص علت درد لگن در زنان
تشخیص دقیق علت دردهای لگنی در زنان نیازمند ارزیابی جامع توسط متخصص ارتوپدی است. ابتدا پزشک با بررسی سوابق پزشکی، معاینه فیزیکی و تستهای حرکتی، منشأ درد را بررسی میکند. در مرحله بعد، ممکن است تصویربرداریهایی مانند رادیوگرافی، MRI یا حتی سونوگرافی برای تشخیص دقیقتر تجویز شود.
دکتر شریفزاده به عنوان بهترین دکتر ارتوپد تهران شناخته میشوند؛ ایشان با تجربه بالا در تشخیص و درمان اختلالات لگن، میتوانند علت اصلی درد را شناسایی و بهترین روش درمانی را پیشنهاد دهند. برای دردهای مزمن یا ناگهانی شدید، مراجعه به ایشان توصیه میشود.
درمان درد لگن در زنان
درمان درد استخوان لگن در زنان کاملا به علت زمینهای آن بستگی دارد. در بسیاری موارد مانند دردهای عضلانی یا تغییرات هورمونی خفیف، ممکن است نیاز به درمان خاصی نباشد و با استراحت و اصلاح سبک زندگی بهبود یابد. برای مشکلاتی مانند بورسیت یا التهاب تاندون، فیزیوتراپی و داروهای ضدالتهاب تجویز میشود.
در مواردی مانند آرتروز پیشرفته یا آسیبهای شدید مفصل که به درمانهای محافظهکارانه پاسخ نمیدهد، جراحی تعویض مفصل لگن به عنوان راهکار نهایی مطرح خواهد شد. این درمان با جایگزینی مفصل آسیب دیده با پروتز مصنوعی، تحرک و کیفیت زندگی بیمار را به طور چشمگیری بهبود میبخشد.
دارو برای درد لگن در زنان
درمان دارویی دردهای لگنی در زنان باید حتما تحت نظر پزشک متخصص انجام شود؛ چرا که مصرف خودسرانه دارو ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد. برای دردهای خفیف تا متوسط، معمولا مسکنهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن تجویز میشود. این ترکیبات هم درد را کاهش میدهند و هم التهاب را کنترل میکند.
در موارد دردهای شدید یا مزمن، ممکن است پزشک از تزریق کورتیکواستروئید یا داروهای شلکننده عضلانی استفاده کند. برای دردهای ناشی از مشکلات خاص مانند اندومتریوز نیز درمانهای هورمونی ممکن است مؤثر باشد. باز هم تاکید میشود که هرگونه مصرف دارو باید با تشخیص دقیق و نظارت پزشک انجام شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری گردد.
درمان گیاهی درد لگن در زنان
در طب سنتی، از ترکیبات گیاهی با خاصیت ضدالتهابی و تسکینی برای کاهش درد لگن استفاده میشود. گیاهانی مانند بابونه، زنجبیل، زیره و زردچوبه به دلیل وجود ترکیبات فعالی مانند کورکومین و جینجرول، میتواند به صورت موقت التهاب و درد را تسکین دهد. این گیاهان معمولا به صورت دمنوش، عصاره یا پماد موضعی کاربرد دارد.
با این حال، درمانهای گیاهی علت اصلی درد را برطرف نمیکند و فقط به کاهش موقت علائم کمک خواهد کرد. در صورت تداوم درد، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان اصولی ضروری است. به همین علت سعی نکنید = درمان خود را صرفا بر پایه مصرف این ترکیبات قرار دهید.
نقش سبک زندگی در کاهش درد لگن
اصلاح سبک زندگی نقش کلیدی در کاهش و پیشگیری از درد لگن در زنان دارد. حفظ وزن مناسب فشار وارد بر مفاصل لگن را کم میکند. همچنین تمرینات منظم تقویتی به ویژه برای عضلات مرکزی و لگن، پایداری این ناحیه را بهبود میبخشد. فعالیتهایی مانند شنا یا پیادهروی ضمن حفظ تحرک، فشار کمتری به مفاصل وارد میکند.
وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و ایستادن از فشار غیرضروری بر لگن جلوگیری میکند. همچنین، پرهیز از حرکات چرخشی ناگهانی و بلندکردن اجسام سنگین میتواند از تشدید درد جلوگیری کند. این تغییرات ساده میتواند نیاز به درمانهای تهاجمی را در صورت عدم وجود مشکل جدی کاهش دهد.
درمان خانگی درد لگن در زنان
استفاده از راهکارهای خانگی برای درمان درد لگن میتواند در مواردی که دسترسی به پزشک وجود ندارد، تا حدی موثر باشد. البته این راهکارها به صورت موقت اثربخش خواهد بود. در حقیقت این روشها مکمل درمان پزشکی بوده و در صورت تداوم درد باید به متخصص مراجعه شود:
- برای تسکین درد لگن در منزل، کمپرس گرم به مدت 15-20 دقیقه میتواند اسپاسم عضلانی را کاهش دهد. به علاوه گرما خود با افزایش خونرسانی میتواند به کاهش التهاب احتمالی کمک کند.
- تمرینات کششی ملایم مانند حرکت کودک در یوگا، فشار روی مفاصل لگن را کم میکند.
- ماساژ ناحیه درد با روغنهای طبیعی نیز اثرات ضدالتهابی خواهد داشت.
- استفاده از بالش بین زانوها هنگام خواب به ویژه برای زنان باردار، تراز لگن را بهبود میبخشد.
- حمام نمک اپسوم به مدت 20 دقیقه نیز برای کاهش التهاب مفید است.
چه زمانی برای درد لگن باید به پزشک مراجعه کرد؟
درد لگن در زنان زمانی نیاز به بررسی تخصصی دارد که با علائم هشداردهنده همراه باشد. اگر درد شما شدید و ناگهانی است و با استراحت بهبود نمییابد، باید تحت معاینه قرار بگیرد. دردهای عمقی و مزمن در ناحیه لگن یا مفصل ران که بیش از چند هفته ادامه یابد، باید توسط متخصص ارزیابی شود. زمانی که درد با فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله یا تغییر وضعیت از نشسته به ایستاده تشدید میشود، باید به مشکلات جدیتری شک کرد.
در مواردی که درد به دنبال زمین خوردن یا ضربه ایجاد شده و با تورم یا تغییر شکل مفصل همراه است، احتمال شکستگی یا دررفتگی باید بررسی شود. همچنین اگر درد شبانه وجود دارد همراه با احساس خشکی صبحگاهی در مفصل لگن است، ممکن است نشاندهنده مشکلات التهابی مفصلی باشد. در این شرایط مراجعه به متخصص ارتوپد برای معاینه دقیق و انجام تصویربرداریهای تخصصی ضروری است.
سوالات متداول درد لگن در زنان
- درد لگن زنان از چیست؟
علل و عوامل مختلفی میتواند در بروز درد نقش داشته باشد. به همین علت نیاز به بررسی بیشتر برای شناسایی علت آن است.
- برای درد لگن چی بخوریم؟
با توجه به علت بروز مشکل، دارو و ترکیبات مختلفی را میتوان استفاده کرد. به همین منظور بهتر است در این باره از متخصص خود مشورت بگیرید.
- علت درد زیر شکم و لگن در زنان چیست؟
فرد باید سایر علائم و شرایط خود را برای شناسایی علت در نظر بگیرد. گاهی اوقات درد به علت مشکلات زنانه و در موارد به علت عوامل دیگری بروز پیدا میکند.
- عکس لگن زن در رادیوگرافی میتواند برای تشخیص موثر باشد؟
بله، در مواردی که درد به علت مشکلات استخوانی، مفصلی و حتی عضلانی است، میتوان از این تصاویر کمک گرفت.
- علت درد لگن سمت چپ در زنان باردار چیست؟
درد لگن سمت چپ در بارداری اغلب ناشی از کشیدگی لیگامانهای رحمی، فشار جنین روی عصب سیاتیک، یا دیاستاز سمفیز پوبیس است. ممکن است نشانه کیست تخمدان چپ یا عفونت ادراری نیز باشد.
- علت درد لگن سمت راست در زنان باردار چیست؟
جدای از عللی نظیر کشیدگی لیگامانها و فشار روی اعصاب، آپاندیسیت جزء عوامل مشکوک باید در نظر گرفته شود. درد ممکن است نشانه کیست تخمدان راست یا عفونت کلیه نیز باشد.
- علت درد پشت لگن در زنان چیست؟
درد پشت لگن اغلب ناشی از مشکلات مفصل ساکروایلیاک، دیسک کمر یا آندومتریوز است. همچنین ممکن است نشانه عفونت لگنی یا فیبروم رحم باشد. با این حال نیاز به بررسی و معاینه دقیقتر خواهد بود.
- آیا ورزش برای درد لگن در زنان مفید است؟
بله، ورزشهای تقویتی عضلات میتواند کمککننده باشد؛ با این حال بهتر است تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شود.
- آیا درد لگن در بارداری طبیعی است؟
تا حدی به دلیل تغییر مرکز ثقل و شلی لیگامانها طبیعی است؛ اما درد شدید یا یکطرفه باید بررسی شود.
- آیا درد پشت لگن میتواند نشانه بیماری جدی باشد؟
بله، در مواردی مانند عفونتهای لگنی، تومورها یا بیماریهای التهابی ممکن است درد ایجاد شود. در صورت همراهی با تب، کاهش وزن یا علائم عصبی باید سریعا بررسی شود.
- تفاوت درد مفصل ساکروایلیاک با دیسک کمر چیست؟
درد مفصل ساکروایلیاک معمولا یکطرفه بوده و با فشار موضعی تشدید میشود؛ در حالی که درد دیسک کمر اغلب به پاها تیر میکشد و با خم شدن بدتر خواهد شد.
2 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
سلام آقای دکتر
ممنون از توضیحات مفیدتون. من مدتی است که درد مبهمی در ناحیه لگن سمت چپ دارم که گاهی به کمر هم انتشار پیدا میکنه. این درد معمولا پس از فعالیتهای روزانه یا ایستادن طولانی مدت تشدید میشه
آیا این علائم میتونن نشانه دهنده مشکلات خاصی مانند اندومتریوز یا اختلالات مفصل ساکروایلیاک که در مقاله گفتین باشند؟ همچنین، چه آزمایشها یا اقدامات تشخیصی را پیشنهاد میکنید؟
با تشکر از راهنمایی شما
سلام وقت بخیر، بله این درد ممکن است مربوط به مشکلات ستون فقرات یا مشکلات مفصل ساکروایلیاک باشد اندومتریوز خیلی بعیده،بدلیل اینکه معمولا همراه با شروع سیکل ماهانه شروع میشود و کلاً هم بیماری نادریه ولی اون دو مورد دیگه یعنی دردهای مربوط به ستون فقرات و ساکروایلیاک محتمل هستش و نیاز به معاینه دارد از روی معاینه تا حد زیادی میشود متوجه شد و اگه لازم باشد بررسی تصویربرداری میتواند در روند معاینه کمک کننده باشد.