شانه یخ زده یکی از مشکلاتی است که میتواند زندگی روزمره‌تان را به شکل غیرمنتظره‌ای تحت تاثیر قرار دهد. شاید شما هم تجربه کرده‌اید که حتی انجام ساده‌ترین کارها مثل برداشتن لیوان آب یا پوشیدن پیراهن، تبدیل به یک چالش دردناک شده باشد. این وضعیت معمولا با درد، سفتی و محدودیت حرکت در شانه همراه خواهد بود. در این مقاله با زبانی ساده و علمی، به شما کمک میکنیم تا با نشانه‌ها، روش‌های پیشگیری و درمان این مشکل آشنا شوید. همچنین راهکارهایی عملی برای بازگرداندن دامنه حرکت طبیعی ارائه خواهیم کرد.
شانه یخ زده چیست؟
شانه منجمد به وضعیتی می‌گویند که در آن حرکت شانه به دلیل خشکی و چسبندگی کپسول اطراف مفصل محدود میشود. این کپسول که مفصل شانه را در بر گرفته، در اثر عوامل مختلفی سفت و چسبنده میشود. نتیجه این فرآیند، درد و دشواری در انجام فعالیت‌های روزمره مثل بالا بردن دست، پوشیدن لباس یا حتی شانه کردن مو است. توجه کنید که این وضعیت معمولا در افراد میانسال و سالمندان شایع‌تر است.
علائم شانه یخ زده چیست؟
علائم شانه منجمد اغلب با محدودیت محسوس حرکت شانه شروع میشود. یکی از واضح‌ترین نشانه‌ها این است که بیمار نمیتواند دست خود را به راحتی بالا بیاورد و در صورت تلاش، حرکت با درد شدید یا محدودیت همراه است. این مشکل انجام کارهای روزمره مانند برداشتن اشیا در ارتفاع بالاتر از شانه را دشوار میکند. علاوه‌بر این، ممکن است احساس سفتی در شانه وجود داشته باشد. همچنین حرکت شانه به سمت پشت بدن دشوار میشود و حتی احتمالا خوابیدن روی شانه مبتلا با درد همراه خواهد بود.
شانه یخ زده در اثر چیست؟
علت شانه منجمد معمولا به مشکلاتی مرتبط است که باعث خشکی و چسبندگی کپسول اطراف مفصل شانه میشود. شایع‌ترین دلایل عبارتند از:
- سکته مغزی یا قلبی: پس از این شرایط، گاهی بیماران به دلیل کاهش حرکت شانه یا ضعف عضلانی دچار خشکی و محدودیت در مفصل می‌شوند.
- بعد از جراحی: بی‌حرکتی طولانی پس از عمل جراحی میتواند خونرسانی به کپسول شانه را مختل کند و باعث سفتی و چسبندگی آن شود.
- شکستگی استخوان: آسیب به استخوان‌های اطراف شانه ممکن است جریان خون و تغذیه مفصل را کاهش دهد و زمینه‌ساز این مشکل شود.
- دررفتگی شانه: جابه‌جایی مفصل شانه میتواند باعث التهاب و سفتی کپسول شود. به علاوه اگر درمان نشود، مجددا خونرسانی به ناحیه کپسول مفصل را مختل خواهد کرد.
- بیماری‌های سیستمیک: برخی مشکلات زمینه‌ای نظیر دیابت، پارکینسون و حتی لوپوس میتواند چنین مشکلی را رقم بزند.
راهکارهای پیشگیری از شانه یخ زده
شاید فکر کنید شانه منجمد فقط اتفاقی است که پیش می‌آید و نمی‌توان جلویش را گرفت؛ اما واقعیت این است که با چند اقدام ساده می‌توانید ریسک آن را کاهش دهید:
- مهم‌ترین نکته حرکت منظم شانه و جلوگیری از بی‌حرکتی طولانی آن است.
- اگر به تازگی جراحی داشته‌اید، سعی کنید مطابق توصیه پزشک ورزش‌ها و حرکات سبک شانه را انجام دهید تا کپسول مفصل انعطاف خود را حفظ کند.
- در صورتی که شانه دچار شکستگی یا دررفتگی شده باشد، حتما برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
- همچنین، توجه به وضعیت بدن در فعالیت‌های روزمره و اجتناب از فشارهای ناگهانی روی شانه میتواند کمک‌کننده باشد.
درمان شانه یخ زده چگونه است؟
برای درمان شانه منجمد، به طور کلی راهکارهای مختلف در 2 دسته جراحی و غیرجراحی قرار میگیرد. اغلب، متخصصین ارتوپدی به سراغ راهکارهای غیرجراحی برای درمان می‌روند؛ زیرا با همین راهکارها و حتی بدون انجام درمان چنین مشکلی برطرف خواهد شد. با این حال اگر هیچ یک از این راهکارها جوابگو نباشد، متخصص مجبور به انجام جراحی برای بیمار خواهد شد:
درمان خانگی شانه یخ زده
در خانه می‌توانید از چندین راهکار به منظور کاهش درد و محدودیت حرکتی شانه کمک بگیرید:
درمان شانه یخ زده با ماساژ
با ماساژ اصولی، عضلات اطراف شانه آرام شده، جریان خون به بافت‌ها بیشتر میشود و سفتی مفصل کاهش پیدا خواهد کرد. شما می‌توانید ماساژ را به کمک یک فیزیوتراپیست یا حتی در خانه با حرکات ساده و کنترل‌شده انجام دهید. نکته مهم این است که فشار زیاد یا حرکت ناگهانی به شانه وارد نکنید؛ هدف آرام کردن عضلات و کمک به حرکت طبیعی شانه است، نه ایجاد درد بیشتر. با انجام ماساژ منظم، به تدریج می‌توانید دامنه حرکت شانه‌تان را افزایش دهید.
آب درمانی برای شانه یخ زده
حرکات آرام شانه در آب گرم یا استخر باعث میشود وزن بدن کمتر روی مفصل بیفتد و حرکت راحت‌تر انجام شود. این شرایط نه تنها درد را کاهش می‌دهد، بلکه دامنه حرکت شانه را نیز به تدریج افزایش می‌دهد. آب درمانی مخصوصا برای کسانی مفید است که به دلیل شانه منجمد نمی‌توانند حرکات سنگین انجام دهند. با تمرین‌های سبک و کنترل‌شده در آب، عضلات شانه آرام میشود و گردش خون به بافت‌های اطراف مفصل بهتر خواهد شد.
درمان شانه یخ زده با فیزیوتراپی
وقتی شانه‌تان سفت و حرکت‌پذیری آن محدود میشود، فیزیوتراپی میتواند یکی از موثرترین راه‌ها برای بازگرداندن حرکت طبیعی و کاهش درد آن باشد. در جلسات فیزیوتراپی، متخصص با حرکات هدفمند و آرام، عضلات اطراف شانه را تقویت کرده و کپسول مفصل را آرام آرام انعطاف‌پذیر میکند.
تزریق داروهای کورتونی برای درمان
کورتون با کاهش التهاب در مفصل و افزایش خونرسانی به کپسول اطراف شانه، باعث میشود درد کمتر شده و محدودیت حرکت کاهش پیدا کند. این روش به صورت سریع و کم‌تهاجمی انجام میشود و معمولا نتیجه آن قابل توجه است؛ به ویژه زمانی که با تمرینات فیزیوتراپی و حرکات کششی ترکیب شود.
درمان با تزریق پی‌آرپی
شاید شنیده‌اید که پی‌آرپی زانو هم برای کاهش درد و بهبود آسیب‌های مفصلی استفاده میشود؛ همان اصل در شانه هم صدق میکند. این روش با استفاده از پلاکت‌های خودتان، روند ترمیم بافت‌ها را سرعت می‌بخشد و به کاهش التهاب و بهبود خونرسانی کپسول اطراف مفصل کمک میکند. در نتیجه، درد کمتر میشود و دامنه حرکت شانه به تدریج بازمی‌گردد.
عمل شانه یخ زده چگونه است؟
دقت کنید که اغلب شانه منجمد به صورت خودبهخودی برطرف میشود. اما مدت زمان آن 18 ماه است. معمولا با کمک راهکارهای خانگی و تزریقی، سعی خواهد شد درد بیمار کنترل شود. اما اگر هیچ کدام موثر نبوده و بیمار تحمل درد را نداشته باشد، از روش جراحی کمک می‌گیرند. هدف از جراحی، آزاد کردن کپسول سفت و چسبنده اطراف مفصل است تا حرکت شانه دوباره طبیعی شود. مراحل این عمل به صورت زیر است:
- بیهوشی: قبل از شروع، بیمار تحت بیهوشی قرار میگیرد تا هیچ دردی احساس نکنید.
- برش‌های کوچک یا آرتروسکوپی: با چند برش کوچک، ابزارهای مخصوص وارد شانه میشود تا بافت‌های سفت یا چسبنده را آزاد کند.
- آزادسازی کپسول مفصل: پزشک کپسول اطراف شانه را شل میکند تا دامنه حرکت شانه افزایش یابد. معمولا در این مرحله، بافت‌های فیبروزه در مفصل حذف میشود.
برای شانه یخ زده به چه دکتری مراجعه کنیم؟
زمانی که با مشکل شانه یخ زده مواجه هستید و درد یا محدودیت حرکت شانه شما را اذیت میکند، بهترین کار این است که به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. یک ارتوپد با تجربه میتواند علل مشکل شما را تشخیص دهد و طرح درمانی مناسب را پیشنهاد کند. برای کسانی که دنبال درمان دقیق و مطمئن هستند، بهترین دکتر ارتوپد تهران، دکتر شریفزاده، با تجربه و تخصص بالا در درمان مشکلات شانه و مفاصل، می‌توانند شما را در مسیر بهبود سریع و بدون درد همراهی کنند. با مراجعه به این متخصص، می‌توانید مطمئن باشید که درمان شما علمی، هدفمند و متناسب با شرایط شانه‌تان خواهد بود.
سوالات متداول درباره شانه یخ زده
- برای شانه یخ زده چه باید کرد؟
توصیه میکنیم حتما به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا در ابتدا تشخیص قطعی صورت بگیرد. در ادامه خود متخصص راهکارهای موثر غیرجراحی و حتی جراحی را پیشنهاد خواهد کرد.
- آیا شانه یخ زده درمان دارد؟
درمان قطعی آن روش جراحی است. با این حال متخصصین به دلیل رفع خودبهخودی مشکل، جراحی را در مراحل انتهایی پیشنهاد میکنند. از این رو باید با کمک راهکارهای دیگر، درد را تسکین دهید تا مشکل خودش برطرف شود.
- کدام پماد برای شانه یخ زده توصیه میشود؟
پمادهایی که در دسته داروهای NSAID قرار میگیرد، اغلب برای کاهش درد و التهاب شانه تجویز میشود.
- بادکش شانه یخ زده را درمان میکند؟
بادکش میتواند جریان خون را به ناحیه شانه افزایش دهد. با این حال صرفا به صورت موقت علائم آن را کاهش خواهد داد و درمان قطعی نیست.
- بهترین دارو برای شانه یخ زده کدام است؟
انتخاب دارو بر عهده متخصص ارتوپدی است. گاهی مسکنهای خوراکی برای شما کافی است. اما در مواردی نیاز به تزریق کورتون وجود دارد.
- درمان سریع شانه یخ زده چگونه است؟
دقت کنید که این مشکل به خودی خود درمان خواهد شد. تمامی راهکارهای غیرجراحی صرفا برای کاهش درد بیمار است. اما نمیتواند به صورت سریع مشکل را برطرف سازد.
