خیلی از اوقات به دلایل مختلف مثل ضربه سنگین یا تصادف، آسیب جدی به استخوان فرد وارد و دچار شکستگی میشود. یکی از سوالات بسیار رایجی که در بین بیماران این چنینی وجود دارد، آن است که آیا استخوان شکسته مثل اول می شود یا خیر؟ آیا چنین استخوانی نسبت به گذشته بیشتر مستعد شکست است؟
برای دست‌‌یابی به پاسخ مناسب، باید این موضوع را در نظر بگیرید که انواع مختلفی از شکستگی استخوان وجود دارد. در هر یک از این موارد شدت آسیب واردشده متفاوت است. حتی گاهی اوقات استخوان صرفا با یک موبرداشتن همراه است که تفاوت زیادی با شکستگی دارد. اینکه چه نوع شکستگی اتفاق بیفتد، مسلما در ترمیم استخوان موثر خواهد بود. در ادامه مقاله همراه دکتر شریفزاده خواهیم بود تا یک مشاوره کامل درباره همه این نکات به ما ارائه دهند.
انواع شکستگی استخوان
برای بررسی آنکه آیا استخوان شکسته مثل اول میشود، باید به شدت آسیب توجه کنید. یکی از شکستگی‌هایی که در ضربات بسیار شدید نظیر تصادفات رخ می‌دهد، نوع باز است. همان‌طور که از اسم آن مشخص است، در چنین شکستگی به دلیل شدت جراحات، استخوان از بیرون پوست نمایان میشود. در واقع ممکن است استخوان به قدری جابه‌جا شود که حتی بافت عضلانی و پوست را پاره کند. به آن شکستگی مرکب نیز می‌گویند و در اکثر مواقع ترمیم کندتری به همراه دارد.
در طرف مقابل، خیلی از اوقات ضربات آنقدر شدید نیست که سبب سوراخ‌شدن پوست فرد شود. به همین علت در چنین شرایطی زمانی که استخوان با شکستگی مواجه میشود، با معاینه و تهیه تصاویر مناسب میتوان به آن پی برد. همچنین بیمار علائمی نظیر درد و تورم را خواهد داشت. به طور کلی سایر انواع شکستگی بسته به اینکه آیا استخوان از پوست بیرون بزند یا خیر، زیر مجموعه نوع باز یا بسته قرار می‌گیرد. در ادامه به معرفی سایر انواع شکستگی استخوان می‌پردازیم.
شکستگی استرسی در فشارهای تکرارشونده
خیلی از اوقات ضربه ناگهانی به استخوان فرد وارد نمی‌شود، اما نوعی شکستگی اتفاق می‌افتد. در حقیقت چنین نوعی از شکستگی بیشتر به دلیل واردشدن نیروی مداوم به استخوان فرد اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال دویدن در مسافت‌های طولانی و حتی پریدن‌های مکرر، می‌تواند چنین آسیبی به استخوان وارد کند. حتی خیلی از اوقات به دلیل پوکی استخوان، فرد با شکستگی استرسی مواجه میشود. این نوع شکستگی بیشتر به صورت ترک‌های ریز بروز پیدا می‌کند و ترمیم راحت‌تری دارد.
شکستگی ترکه سبز (Greenstick Fracture)
اگر تا به حال چوب درختان را شکسته باشید، احتمالا دیده‌اید که یک ترک از یک طرف آن آغاز میشود و طرف دیگر با خمش مواجه خواهد شد. در استخوان نیز چنین موضوعی اتفاق می‌افتد. در حقیقت یک طرف استخوان با شکستگی مواجه میشود و به طرف دیگر نمی‌رسد. با توجه به شباهت چنین آسیبی به ترک شاخه درختان، به آن شکستگی ترکه سبز می‌گویند. اینکه آیا استخوان شکسته مثل اول می شود، باید به سن فرد و مقدار ترک توجه کنید.
شکستگی استخوانی خرد شده (comminuted fracture)
افرادی که بدون ملاحظه به رانندگی با سرعت بالا می‌پردازند، بیشتر در معرض چنین شکستگی قرار دارند. در این نوع، استخوان معمولا در بیش از یک نقطه دچار خردشدگی میشود. معمولا بیمارانی که با چنین شکستگی مواجه می‌شوند، به دنبال دانستن این هستند که آیا استخوان شکسته مثل اول می شود یا خیر. این افراد باید توجه کنند که برای درمان قطعا نیاز به جراحی است و مدت ترمیم آن نسبتا طولانی خواهد بود.
شکستگی استخوانی عرضی (Transverse fractures)
در ضربات سنگینی که به استخوان وارد میشود، این احتمال وجود دارد که شکستگی از یک طرف آغاز شود و تمام ضخامت آن را طی کند. معمولا چنین نوعی از شکستگی عمود بر طول استخوان اتفاق می‌افتد. به همین علت نیز به آن شکستگی عرضی می‌گویند.
به طور معمول تمامی استخوان‌های بدن در معرض چنین آسیبی قرار دارد. با این حال شکستگی عرضی در استخوان‌های بلند بیشتر به چشم می‌خورد. این موضوع به دلیل آن است که چنین استخوان‌هایی با توجه به داشتن طول بلند، استحکام کم‌تری در قسمت‌های میانی خود دارد.
شکستگی مورب استخوانی یا Oblique Fractures
یکی دیگر از انواع شکستگی استخوان میتوان به نوع مورب اشاره کرد. در این آسیب، خط شکستگی به صورت مورب 2 قسمت استخوان را از یکدیگر جدا می‌کند. اینکه آیا استخوان شکسته مثل اول میشود یا خیر، با توجه به شدت آن متفاوت است. در حقیقت این خط شکستگی ممکن است تا انتهای ضخامت استخوان ادامه یابد که ترمیم سخت‌تری خواهد داشت.
تقسیم استخوان به چند قطعه در شکستگی کامل
برخی از افرادی که در معرض نیروی ناگهانی شدید قرار می‌گیرند، ممکن است این نوع شکستگی را تجربه کنند. در شکستگی کامل، استخوان به چندین قطعه تقسیم میشود که برای بیمار خیلی دردناک است. در چنین نوعی، اینکه آیا استخوان شکسته مثل اول می شود، بسیار مبهم خواهد بود؛ زیرا شدت شکستگی نسبت به موارد دیگر بالاتر است.
شکستگی‌های پاتولوژیکی استخوان
گاهی اوقات استخوان فرد در حین تصادف یا واردشدن نیروی زیاد دچار شکستگی نمی‌شود. در این افراد در حقیقت برخی بیماری‌ها می‌تواند سبب چنین موضوعی شود؛ از این رو به آن شکستگی پاتولوژیک می‌گویند. به طور معمول در این بیماران به دلیل پوکی استخوان، مقاومت آن کاهش می‌یابد و در معرض چنین شکستگی‌هایی قرار می‌گیرد.
با این حال، گاهی اوقات حتی فرد از استخوان نسبتا مقاومی برخوردار است. در این افراد بیشتر به دلیل بروز سرطان و تشکیل کیست‌های مهاجم، قسمتی از استخوان خرده میشود. به همین علت در برخی نقاط شکستگی پاتولوژیک مشاهده خواهد شد.
شکستگی استخوان با جابه‌جایی یا بدون جابه‌جایی
یکی دیگر از تقسیم‌بندی‌هایی که برای شکستگی استخوان ذکر میشود، جابه‌جایی یا عدم حرکت آن است. در واقع گاهی اوقات صرفا ترک در ساختار استخوان اتفاق می‌افتد و هیچ گونه جابه‌جایی را شاهد نخواهیم بود. اما در برخی از شرایط، شدت جراحات به قدری بالا است که 2 قطعه استخوان مقداری جابه‌جا میشود.
پاسخ به این پرسش که آیا استخوان شکسته مثل اول می شود، از جهتی به جابه‌جایی آن وابسته است. مسلماً زمانی که استخوان فرد صرفاً در ساختار خود با شکستگی مواجه میشود، ترمیم راحت‌تری دارد.
فرق شکستگی با ضرب دیدگی و مو برداشتن
برخی از بیماران درباره این موضوع سوال می‌کنند که آیا استخوان شکسته مثل اول می شود یا خیر؛ در حالی که هنوز شاید شکستگی استخوان در چنین بیمارانی تشخیص داده نشده باشد. در واقع برخی از بیماران ممکن است صرفا با یک ضربدیدگی مواجه شوند. با توجه به وجود علائمی نظیر درد، فرد تصور می‌کند که استخوانش با شکستگی همراه است.
اما باید توجه کرد زمانی که استخوان دچار ضربدیدگی میشود، هیچ شکستگی در آن اتفاق نمی‌افتد. در ضربدیدگی معمولا آسیبی به استخوان وارد میشود، اما سبب شکستگی نخواهد شد. در واقع در چنین اتفاقاتی، بخشی از استخوان و پوست روی آن، با خونریزی همراه است و فرد با کبودی مواجه میشود.
این در حالی است که اگر استخوان فرد بشکند، در ساختار آن ترک و آسیب‌های شدیدتری ایجاد میشود. درمان این 2 کاملا با یکدیگر متفاوت است. به طور معمول استخوان مدتی بعد از ضربدیدگی، مثل سابق میشود و فرد مشکلی نخواهد داشت.
حتی در شرایطی که استخوان مو برمی‌دارد، ترمیم آن نسبت به شکستگی در زمان کم‌تری صورت می‌گیرد. این ترک‌ها ریز معمولا در زمان کمی بدون نیاز به جراحی برطرف میشود. به همین علت نیز ساختار استخوان با شرایط پیش از مو برداشتن تفاوت چندانی نخواهد داشت.
اگر شکستگی درمان نشود چه عوارضی دارد؟
یکی از مواردی که باید در پاسخ به سوال آیا استخوان شکسته مثل اول می شود در نظر گرفت، درمان به موقع است. برخی از بیماران ممکن است در مراجعه به متخصص برای درمان شکستگی استخوان سهل‌انگاری کنند. این در حالی است که عدم اقدام به موقع می‌تواند عوارض جدی برای فرد به دنبال آورد:
- یکی از رایج‌‌ترین عوارض بروز عفونت در ناحیه شکستگی است. این موضوع خود ممکن است با ترشح چرک از پوست همراه باشد.
- با توجه به اینکه استخوان فرد در فعالیت‌های مختلف جابه‌جا میشود، در صورت عدم اقدام ممکن است زمان جوش‌خوردن آن طولانی شود. این موضوع در کیفیت زندگی فرد تاثیرگذار خواهد بود. حتی در برخی از شرایط به دلیل نیاز به جراحی برای کنار هم قراردادن قطعات استخوانی، ممکن است پروسه جوش‌خوردن بعد از مدت زیادی هم انجام نشود.
- یکی دیگر از عوارض عدم اقدام برای درمان شکستگی، بد یا کج جوش‌خوردن استخوان است. به عنوان مثال انگشتی که استخوان آن با این عارضه مواجه میشود، معمولا در ظاهر دچار تغییراتی خواهد شد. این موضوع خود با عوارض دیگری در طولانی مدت نظیر سایش استخوان‌ها همراه است.
- گاهی اوقات به دلیل اینکه در شکستگی عروق تغذیه‌کننده استخوان با مشکل مواجه میشود، ممکن است بخشی از آن با نکروز مواجه شود. در این شرایط استخوان سیاه نیاز به درمان‌های بسیار پیچیده‌ای خواهد داشت.
- ممکن است بعد از مدتی حتی تاندون‌های اطراف استخوان آسیبدیده دچار پارگی شود.
- درد و تورم بیمار تا زمانی که شکستگی درمان نشود، همچنان ادامه خواهد یافت.
آیا استخوان شکسته مثل اول می شود؟ + مشاوره دکتر شریف زاده
اینکه برخی از بیماران نگران آن هستند که استخوان استحکام سابق را پس از ترمیم نخواهد داشت، تا حدودی به دلیل عدم آگاهی درست آن‌ها است. نکته مهم آن است که ترمیم استخوان در صورت ارائه یک درمان اصولی معمولا بعد از مدتی صورت می‌گیرد. در حقیقت استخوان بعد از مدتی می‌تواند استخکام سابق را به دست آورد، اما این موضوع به زمان نیاز دارد.
حتی در شدیدترین انواع شکستگی نیز استخوان می‌تواند بعد از ترمیم به استحکام قابل قبولی دست یابد. اما زمان ترمیم آن نسبت به سایر انواع شکستگی طولانی‌تر خواهد بود. معمولا استخوان شکسته‌ای که ترمیم میشود، بلافاصله بعد از خارج‌کردن گچ و آتل استحکام ضعیف‌تری نسبت به قبل خواهد داشت.
حتی بیان میشود استخوان بعد از حدود 6 ماه پس از شکستگی، همچنان 80 تا 90 درصد استحکام اولیه را به دست میآورد. اما باید توجه کرد که حدود یک سال پس از ترمیم استخوان، استحکام کامل قبلی را به دست خواهد آورد. نکته مهم آن است که استحکام چنین استخوانی در افراد مسن معمولا به مقدار اولیه خود نمی‌رسد.
چگونه بفهمیم استخوان شکسته جوش خورده است؟
به طور کلی تشخیص قطعی ترمیم شکستگی استخوان بر عهده متخصص است. در حقیقت پزشک با توجه به علائم و حتی کمک‌گرفتن از تصاویر مورد نیاز، به بهبودی حاصل بعد از ترمیم استخوان پی خواهد برد. اما اینکه خود بیمار جوش‌خوردن نسبی استخوان را تشخیص دهد، کمی متفاوت خواهد بود.
به طور معمول بیمار باید به علائم بهبودی توجه کند. به عنوان مثال درد قبلی به طور کامل رفع میشود. همچنین بیمار می‌تواند با دامنه بیشتری نسبت به قبل حرکات استخوانی را انجام دهد. علاوه‌بر این‌ها، کبودی و تورم ناشی از شکستگی و ترک استخوانی بعد از مدتی برطرف میشود.
به طور معمول زمان بهبودی و ترمیم شکستگی استخوان به صورت یک بازه حدودی توسط متخصص مشخص میشود. از این رو به بیمار توصیه میشود پس از مدتی برای بررسی مجدد به مطب مراجعه کند. متخصص در جلسه دوم از تصاویر مناسب کمک می‌گیرد تا به میزان بهبودی پی ببرد.
بدترین نوع شکستگی استخوان
در این مقاله به بررسی انواع شکستگی و همچنین اینکه آیا استخوان شکسته مثل اول می شود پرداختیم. به طور کلی شکستگی استخوان را به 2 نوع باز و بسته تقسیم می‌کنند. نکته قابل توجه آن است که هر نوع شکستگی در طبقه‌بندی باز قرار بگیرد، جزء بدترین آسیب‌های استخوانی خواهد بود.
این موضوع به دلیل نمایان‌شدن استخوان از زیر پوست و عضلات است. به همین علت درمان پیچیده‌تری برای چنین شکستگی‌هایی نیاز است. به طور کلی شکستگی‌هایی که استخوان را به قطعات بیشتری تقسیم می‌کند، در موارد شدیدتر قرار می‌گیرد. همچنین جابه‌جایی قطعات استخوانی از دیگر فاکتورهای موثر در طبقه‌بندی شدت شکستگی است.
سوالات متداول مرتبط با شکستگی استخوان
- چگونه متوجه شویم که استخوان شکسته مثل اول شده است؟
راهکار مشخصی برای تشخیص این موضوع وجود ندارد. معمولا پس از گذشت یک سال از ترمیم استخوان، میتوان گفت استحکام اولیه را به دست میآورد.
- آیا بدون درمان، استخوان آسیبدیده مثل سابق میشود؟
در صورتی که شکستگی در قسمتی از استخوان اتفاق بیفتد، حتما نیاز به درمان دارد. در غیر این صورت ممکن است ترمیم آن به درستی صورت نگیرد. همین موضوع عوارضی را به دنبال دارد.
- چگونه متوجه شویم استخوان دچار موبرداشتن یا شکستگی شده است؟
بهترین راه این است که به یک متخصص مراجعه کنید تا با کمک تصاویر مناسب، سلامت استخوان را بررسی کند.
