همه چیز درباره شکستگی استخوان ها

استخوان‌های شما خیلی محکم هستند اما چیزهای خیلی محکم هم ممکن است بشکنند. درست مثل یک مداد چوبی، استخوان‌ها اگر تحت فشار قرار گیرند، خم می‌شوند. اما اگر این فشار خیلی زیاد یا خیلی ناگهانی باشد، ممکن است استخوان‌ها بشکنند.

وقتی استخوانی می‌شکند به آن شکستگی یا ترک می‌گویند. راه‌های زیادی برای شکستن استخوان وجود دارد. این شکستگی ممکن است از یک ترک برداشتن یا به اصطلاح مو برداشتن جزئی باشد تا استخوانی که به دو تکه تقسیم می‌شود.

وقتی استخوانی می‌شکند چه اتفاقی می‌افتد؟

شکستن استخوان درد دارد! برای افراد مختلف فرق می‌کند، اما این درد معمولاً مثل دردهای عمیقی است که از یک دل‌درد یا سردرد شدید احساس می‌کنید. این درد برای بعضی‌ها شدیدتر است—مخصوصاً اگر شکستگی باز باشد. و اگر شکستگی کوچک باشد، ممکن است خیلی احساس درد نکنید گاهی‌اوقات، بچه‌ها حتی نمی‌توانند بگویند که استخوانشان شکسته است.

شکستن استخوان می‌تواند شوک زیادی به کل بدنتان وارد کند. کاملاً طبیعی است که پیام‌های قوی از قسمت‌های مختلف بدنتان دریافت کنید که اصلاً نزدیک قسمت شکسته هم نیستند. ممکن است احساس سرگیجه یا لرز کنید. بعضی‌ها حتی ممکن است گریه هم بکنند. بعضی‌ها هم بخاطر شوک ناشی از آن صدمه، همان لحظه هیچ دردی احساس نمی‌کنند.

اگر فکر می‌کنید خودتان یا فردی دیگر دچار شکستگی استخوان شده است، مهمترین کارهایی که باید انجام دهید، اینها هستند:

• آرامشتان را حفظ کنید.
• مطمئن شوید که فرد آسیب‌دیده کاملاً راحت و آرام باشد.
• به اورژانس زنگ بزنید.

بدترین کاری که برای استخوان شکسته می‌توانید انجام دهید این است که آن را حرکت دهید. این باعث آسیب زدن به آن فرد می‌شود و ممکن است صدمه را شدیدتر کند. درصورت شکسته شدن استخوان دست یا پا، یک بزرگتر باید محل آسیب‌دیده را محکم جایی نگه دارد.

یک نکته خیلی مهم: اگر مطمئن نیستید که کدام استخوان شکسته است یا اگر فکر می‌کنید که استخوان گردن یا پشت آسیب دیده است، نباید فرد آسیب‌دیده را تکان دهید. منتظر بمانید تا یک متخصص از راه برسد.

انواع مختلف شکستگی استخوان

دکترها می‌توانند با نگاه کردن به ناحیه آسیب‌دیده تشخیص دهند که استخوانی شکسته است یا خیر. اما برای مطمئن شدن از این مسئله دستور رادیولوژی آن ناحیه از بدنتان را می‌دهد تا نوع شکستگی را نیز مشخص کند. انجام رادیولوژی برای قسمت شکسته بدنتان خیلی طول نمی‌کشد.

اما اگر شکستگی از ناحیه در حال رشد استخوان باشد ممکن است در رادیولوژی مشخص نشود. اگر دکتر تصور کند که شکستگی شما از این نوع است، حتی اگر رادیولوژی آن را نشان نداده باشد، به درمان آن می‌پردازد.

استخوان بچه‌ها بیشتر خم می‌شود تا اینکه کامل بشکند زیرا استخوان آنها نرم‌تر است. انواع شکستگی که بیشتر برای بچه‌ها اتفاق می افتد عبارتند از:

• شکستگی هلالی (Torus-Buckle): یک طرف استخوان خم می‌شود اما طرف دیگر استخوان صدمه‌ای نمی‌بیند.
• شکستگی ترکه سبز (Greenstick): در این شکستگی یک طرف استخوان می‌شکند و طرف دیگر آن خم می‌شود (این نوع شکستگی شبیه به این است که بخواهید یک ترکه سبز را بشکنید).

استخوان‌های بالغ احتمال بیشتری برای شکستگی کامل دارند. همچنین اگر فشار وارد بر استخوان بچه‌ها زیاد باشد هم ممکن است دچار شکستگی کامل شوند. شکستگی کامل نیز انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

• شکستگی بسته (Closed): شکستگی که به پوست روی استخوان صدمه‌ای نمی‌زند.
• شکستگی باز یا مرکب (Open-Compound): شکستگی که در آن دو انتهای استخوان شکسته از پوست بیرون می‌زند (احتمال عفونت در این نوع شکستگی بیشتر است).
• شکستگی بدون جابجاشدگی (Non-displaced): استخوان به طور کامل می‌شکند اما دو تکه استخوان در جای خود و در امتداد یکدیگر باقی می‌مانند.
• شکستگی همراه با جابجاشدگی (Displaced): انتهای استخوان‌ها (در محل شکستگی) جدا می‌شوند و دیگر در امتداد یکدیگر قرار ندارند (که برای اطمینان از اینکه دو استخوان قبل از گچ گرفتن درست در کنار هم قرار گرفته‌اند نیاز به جراحی است).

سایر انواع شکستگی عبارتند از:

• شکستگی مویی (Hairline): یک شکستگی باریک در استخوان
• شکستگی تکی (Single): زمانی است که استخوان در یکجا شکسته می‌شود.
• شکستگی چند‌قطعه‌ای (Segmental): زمانی است که استخوان در بیش از یک قسمت شکسته می‌شود.
• شکستگی خرد‌شده (Comminuted): استخوان به بیش از یک تکه شکسته می‌شود یا خرد می‌شود.

درمان شکستگی استخوان

دکتر برای درمان استخوان شکسته باید اول بفهمد که شکستگی از کدام نوع است. اینجاست که نیاز به عکس و رادیولوژی می‌شود. رادیولوژی یک نقشه از شکستگی‌ها به دکتر ارائه می‌کند تا دکتر بفهمد که چطور استخوان‌ها را باید به حالت عادی خود برگرداند.

وقتی شکستگی در استخوان‌های بزرگتر اتفاق بیفتد یا استخوان به بیشتر از دو تکه شکسته شود، لازم می‌شود که دکتر میله فلزی کار بگذارد تا آن را نگه دارد. برای این عمل، دارویی به شما داده می‌شود که بیهوش شوید و هیچ دردی احساس نکنید. وقتی استخوان‌هایتان خوب شد، دکتر آن فلز را درمی‌آورد.

بعد از اینکه استخوانتان ثابت شد، قدم بعدی این است که گچ بگیرید، همان بانداژ مخصوصی که یک تا دو ماه استخوان را سر جای خودش نگه می‌دارد تا کاملاً خوب شود. گچ شکسته‌بندی از بانداژهایی درست شده است که در گچ خوابانده می‌شود و مثل صدف سخت است. بعضی‌وقت‌ها گچ‌های شکسته‌بندی از جنس فایبرگلاس یا پلاستیک هستند—بعضی از آنها حتی ضدآب هستند و این یعنی با وجود آن هم می‌توانید شنا کنید و خیس نشود.

استخوان شکسته چطور خوب می‌شود؟

استخوان‌های شما خودبخود خوب می‌شوند. در محل شکستگی، استخوانتان سلول‌های ریز و رگ‌های خونی زیادی تولید می‌کند که استخوان را بازسازی می‌کنند. این سلول‌ها هر دو انتهای قسمت شکسته استخوان را پوشانده و شکستگی را به هم نزدیک می‌کند تا جایی که درست مثل روز اولش سالم شود.

وقتی گچ را درآوردید چه باید بکنید؟

وقتی گچ را برداشتند، قسمت آسیب‌دیده کمی برایتان عجیب به نظر می‌رسد. آن قسمت از بدنتان که در گچ بوده ممکن است اول عجیب به نظر برسد. ممکن است پوست آن قسمت رنگ‌پریده، خشک یا پوسته‌پوسته شده باشد. موهای آن قسمت به نظر تیره‌تر و کل آن ناحیه کوچکتر آید. دلیل آن این است بدنتان برای ترمیم استخوان شکسته کمی از عضلاتتان را سوزانده است.

نگران نباشید. همه این چیزها موقتی هستند. بچه‌ها خیلی زود خوب می‌شوند و مطمئن باشید که خیلی زود همه چیز به وضع قبل برمی‌گردد. در بعضی از موارد ممکن است دکتر توصیه کند که یکسری ورزش خاص برای بالا بردن قدرت و انعطاف‌پذیریتان انجام دهید. باید از دکتر بپرسید که آیا لازم است که برای مدتی از بعضی فعالیت‌های خاص خودداری کنید یا نه. اگر بخواهید دوباره ورزش کنید هم باز باید از دکتر زمان آن را سوال کنید.

پیشگیری از شکستگی استخوان

از کجا می‌توانید مطمئن شوید که دیگر استخوان جای دیگریتان را نشکنید؟ اتفاق همیشه می‌افتد اما می‌توانید بااستفاده از کلاه‌های ایمنی مخصوص، زانوبند، ساق‌بند و پوشیدن لباس و کفش مناسب موقع ورزش از خیلی از آسیب‌دیدگی‌ها جلوگیری کنید.

همچنین با یکسری کارها می‌توانید استخوان‌های محکمتری داشته باشید. چطور؟

• فعالیت جسمی زیاد داشته باشید، مخصوصاً کارهایی مثل پریدن و دویدن.
• با مصرف کلسیم و ویتامین D استخوان‌هایتان محکم‌تر خواهند شد. این یعنی حتماً باید هر روز شیر بنوشید و از غذاها و نوشیدنی‌هایی که مقدار زیادی کلسیم دارند، مثل کلم‌بروکلی و آب‌پرتقال کلسیم‌دار استفاده کنید.