گاهی والدین متوجه می‌شوند که کودکشان هنگام بازی یا تماشای تلویزیون به حالتی خاص روی زمین می‌نشیند. در واقع پاها به دو طرف باسن باز شده، زانوها خم و به سمت بیرون چرخیده است. این وضعیت که به آن دبیلو نشستن گفته میشود، در نگاه اول شاید مهم به نظر نرسد، اما در واقع میتواند عوارض بسیاری در آینده به دنبال داشته باشد. عوارض نشستن W در کودکان تنها به شکل بدن محدود نمی‌شود.
این وضعیت میتواند باعث چرخش داخلی ران، جابجایی کشکک زانو و حتی اختلال در تعادل حرکتی کودک در آینده شود. دلایل مختلفی برای بروز این نوع نشستن وجود دارد؛ از ژنتیک تا کمبود مواد مغذی به‌ویژه ویتامین D، یا حتی به کارگیری پوشک‌های پهن و ضخیم، از جمله آن‌هاست. در این مطلب، به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم که نشستن W چیست، چرا اتفاق می‌افتد، چه عوارضی دارد و چطور می‌توان از آن پیشگیری یا حتی اصلاحش کرد. اگر می‌خواهید بدانید آیا لازم است نگران این عادت در فرزندتان باشید یا نه، حتما تا انتهای مقاله همراه ما بمانید.
دبیلو نشستن چیست؟
نشستن W حالتی است که در آن کودک روی زمین می‌نشیند و پاهای خود را به دو طرف بدن باز می‌کند. به‌طوری‌که زانوها خم شده و ساق پاها پشت بدن قرار می‌گیرد. اگر از بالا به او نگاه کنید، فرم قرارگیری پاها شبیه حرف W انگلیسی است.
این نوع نشستن در میان کودکان نسبتا رایج است؛ به‌ویژه در زمان بازی‌های طولانی روی زمین، زیرا در ظاهر برایشان راحت و پایدار به نظر می‌رسد. با این حال قرار گرفتن طولانیمدت در این وضعیت میتواند فشار زیادی به مفاصل ران، زانو و ساق وارد کند. همچنین در رشد صحیح ساختار اسکلتی بدن اختلال ایجاد خواهد کرد.
علت w نشستن کودک من چیست؟
نشستن W (w-sitting) معمولا به‌دلیل ترکیبی از عوامل رشدی، محیطی و حتی ژنتیکی در کودکان دیده میشود. در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
- عوامل ژنتیکی: برخی کودکان به‌صورت طبیعی چرخش داخلی ران بیشتری دارند و همین ویژگی ارثی باعث تمایل آن‌ها به W نشستن میشود.
- کمبود ویتامین D و راشیتیسم: نرمی استخوان ناشی از کمبود ویتامین D3 باعث ضعف استخوان‌ها و تغییر در ساختار پا میشود که احتمال بروز این نوع نشستن را افزایش می‌دهد.
- پوشک پهن یا ضخیم: استفاده از پوشک‌های بزرگ در سالهای ابتدایی زندگی میتواند مانع از قرارگیری طبیعی پاها شود و در ادامه به عادت W نشستن منجر گردد.
- زود ایستادن یا زود راه افتادن کودک: فشار زودهنگام بر پاها و مفاصل در سنین پایین، ممکن است باعث شود کودک برای حفظ تعادل از وضعیت W استفاده کند.
- وزن زیاد کودک: چاقی و افزایش وزن در کودکان فشار مضاعفی بر مفاصل ران و زانو وارد می‌کند و احتمال شکل‌گیری این وضعیت را بالا می‌برد.
- صافی کف پا یا چرخش مچ به داخل: این مشکلات حرکتی میتواند به مرور باعث تغییر در راستای ساق و ران شود و در نهایت زمینه را برای W نشستن فراهم کند.
- ضعف عضلات پا و لگن: ناتوانی عضلات همسترینگ و چهارسر ران در حفظ تعادل بدن یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری این عادت است.
- سابقه آسیب به پا: شکستگی‌های قبلی یا حتی پارگی در رباط‌های اطراف زانو، در صورت عدم درمان میتواند فرم ساق و زانو را تغییر دهد. از این رو احتمال نشستن کودک شما به حالت W بالا خواهد رفت.
این نوع نشستن غالبا در سنین 2 تا 6 سالگی بیشتر دیده میشود. یعنی زمانی که کودک تازه مهارت نشستن و بازی روی زمین را یاد گرفته و عضلات لگن و ران هنوز به‌طور کامل تقویت نشده است. در این سن، بدن انعطاف‌پذیرتر است و کودک برای حفظ تعادل هنگام بازی، ناخودآگاه به سمت W نشستن تمایل پیدا می‌کند.
عوارض w نشستن کودکان چیست؟
نشستن W در نگاه اول ممکن است بی‌ضرر به نظر برسد. اما اگر به یک عادت روزمره تبدیل شود، میتواند در رشد طبیعی اسکلت و عضلات کودک اختلال ایجاد کند. در ادامه، مهم‌ترین عوارض نشستن W در کودکان را مرور می‌کنیم:
- چرخش داخلی ران‌ها: در این حالت، استخوان ران به سمت داخل می‌چرخد و با گذشت زمان ممکن است در ساختار طبیعی لگن و زانو تغییر ایجاد شود.
- فشار زیاد بر مفاصل لگن، زانو و مچ پا: چون وزن بدن به‌طور نامتوازن روی این مفاصل تقسیم میشود، احتمال درد، التهاب یا انحراف در استخوان‌های اندام تحتانی افزایش می‌یابد.
- افزایش اختلال چرخشی اندام: نشستن به شکل W در کودکان میتواند باعث افزایش چرخش استخوان ران شود و در نتیجه، ظاهر راستای بدن کودک را دچار بهم خوردگی کند.
- ضعف در تعادل و کنترل حرکتی: کودکانی که زیاد در این حالت می‌نشینند، فرصت کافی برای تقویت عضلات مرکزی بدن (شکم، کمر و لگن) پیدا نمی‌کنند. از این رو ممکن است در حفظ تعادل یا هماهنگی حرکات دچار مشکل شوند.
- کاهش انعطاف‌پذیری مفصل ران: تکرار طولانیمدت این وضعیت میتواند دامنه حرکتی مفصل ران را محدود کند و در آینده باعث درد یا خشکی هنگام فعالیت شود.
- بدشکلی در زانو یا ساق پا: فشار مداوم در جهت نادرست میتواند به مرور باعث انحراف در محور ساق یا تغییر شکل کشکک زانو شود.
- اختلال در رشد صحیح عضلات پا: در این حالت برخی از عضلات پا بیش از حد درگیر میشود و برخی دیگر تضعیف خواهد شد. این ناهماهنگی در بلندمدت روی فرم راه‌رفتن و ایستادن اثر می‌گذارد.
به همین دلیل، والدین باید به وضعیت نشستن کودک خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. چون اصلاح این عادت در سالهای ابتدایی زندگی بسیار آسان‌تر از درمان عوارض آن در بزرگسالی است.
پیشگیری از w نشستن کودکان
اگر عادت W نشستن در همان سالهای ابتدایی زندگی کودک اصلاح نشود، معمولا تا سنین بالاتر نیز ادامه پیدا می‌کند.این موضوع به‌تدریج زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات اسکلتی و حرکتی خواهد شد. در واقع بسیاری از عوارض نشستن W در کودکان مانند چرخش داخلی ران، زانوی پرانتزی یا ضعف عضلات لگن، نتیجه بی‌توجهی به همین عادت ساده در دوران کودکی است.
خوشبختانه پیشگیری از این وضعیت اگر در زمان مناسب انجام شود، کاملا ممکن است. کافی است والدین از همان سالهای اولیه رشد، نحوه نشستن صحیح را به کودک آموزش دهند و در صورت مشاهده تکرار W نشستن، با تشویق و جایزه دادن وضعیت او را اصلاح کنند. در کنار آن، تشویق کودک به انجام بازی‌های حرکتی، تقویت عضلات پا و لگن و اطمینان از دریافت کافی ویتامین D و کلسیم، نقش مهمی در پیشگیری از بروز این عادت دارد.
چطور w نشستن کودکم را اصلاح کنم؟
در بسیاری از ناهنجاری‌های اسکلتی و حرکتی، از جمله نشستن W در کودکان، نمی‌توان تا پیش از دو سالگی به‌صورت قطعی درباره نیاز به درمان تصمیم گرفت؛ زیرا در این سن، استخوان‌ها و عضلات هنوز در حال رشد بوده و برخی مشکلات ممکن است به‌طور طبیعی با رشد کودک برطرف شود. با این حال، مراقبت و اصلاح رفتار حرکتی از همان دوران نوزادی اهمیت زیادی دارد و میتواند از شکل‌گیری بسیاری از عادات نادرست جلوگیری کند. برای اصلاح این مشکل و جلوگیری از عوارض نشستن W در کودکان، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است:
- نحوه نشستن کودک را کنترل کنید: اجازه ندهید کودک به حالت W یا قورباغه‌ای بنشیند. او را تشویق کنید که به‌صورت چهارزانو بنشیند، پاهایش را دراز کند یا از صندلی برای بازی و فعالیت استفاده کند.
- تامین ویتامین D و کلسیم: یکی از مهم‌ترین اقدامات درمانی در کودکی، کنترل سطح ویتامین D3 و کلسیم با نظر پزشک اطفال است تا استخوان‌ها رشد سالم و استحکام کافی داشته باشد.
- توجه به نحوه قرارگیری پاها: اگر متوجه انحراف پنجه‌ها یا چرخش به داخل پا شدید، می‌توانید با مشورت پزشک ارتوپد مشورت کنید.
در نهایت، اگر با وجود اصلاحات خانگی همچنان متوجه ادامه این عادت یا تغییر شکل پاها شدید، لازم است با متخصص مشورت کنید. از میان پزشکان حاذق در این زمینه، دکتر شریفزاده به‌عنوان یکی از بهترین دکترهای ارتوپدی تهران شناخته می‌شوند. ایشان در زمینه اصلاح ناهنجاری‌های حرکتی و اسکلتی کودکان تجربه و تخصص بالایی دارد.
جمع‌بندی: پایان عادت W نشستن؛ آغاز سلامت حرکتی کودک شما
نشستن W در نگاه اول بی‌ضرر به نظر می‌رسد. اما عوارض نشستن W در کودکان میتواند شامل چرخش داخلی ران، اختلال راستای اندام، فشار غیرطبیعی بر مفاصل و ضعف عضلات لگن و پا باشد. با این حال چنین مشکلاتی قابل پیشگیری خواهد بود. کافی است والدین به موقع به رفتار حرکتی کودک توجه کنند. همچنین نحوه صحیح نشستن را به او آموزش دهند و در صورت نیاز با متخصص مشورت نمایند. اصلاح به‌موقع این عادت، از بروز مشکلات اسکلتی و حرکتی در آینده جلوگیری می‌کند. به علاوه رشد طبیعی و سلامت کامل مفاصل کودک را تضمین می‌کند.
سوالات متداول درباره W نشستن کودکان
- آیا W نشستن در کودکان طبیعی است؟
این وضعیت تا سن 6 سالگی، گاهی ادامه دارد و تا حدی طبیعی است. اما اگر بیش از حد ادامه یابد، میتواند باعث مشکلات حرکتی و اسکلتی شود.
- تا چه سنی برای اصلاح W نشستن مناسب است؟
بهترین زمان برای اصلاح این عادت از همان سالهای ابتدایی زندگی است. به خصوص بعد از دو سالگی که تشخیص آن راحتتر و دقیقتر انجام میشود.
- آیا ادامه W نشستن میتواند باعث مشکلات در بزرگسالی شود؟
بله، ادامه این عادت میتواند یکی از علتهای پرانتزیشدن پا در بزرگسالی باشد و مشکلات حرکتی و اسکلتی طولانیمدت ایجاد کند.
- آیا نشستن به حالت W نشانهی اوتیسم است؟
اگرچه گفته میشود کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به دلیل مشکلات در پردازش حسی تمایل بیشتری به نشستن به حالت W داشته باشند، اما نشستن به این شکل نشانهٔ مستقیم اوتیسم نیست. در واقع، نشستن به حالت W رفتاری بسیار رایج و طبیعی در میان کودکان است.
