درمان پارگی مینیسک درجه 3

در این روزها شاهد افزایش حجم تقاضای بیماران به منظور درمان پارگی مینیسک درجه 3 هستیم. یکی از بافت‌هایی که بین استخوان و غضروف قرار می‌گیرد و نقش حمایتی و تثبیت‌کننده مفصل را بر عهده دارد، مینیسک است. این بافت معمولا با توجه به شدت آسیبی که به آن وارد می‌شود، در چندین گرید طبقه‌بندی قرار می‌گیرد.

با توجه به همین طبقه‌بندی، طرح درمان مناسب برای هر فرد انتخاب می‌شود؛ به طوری که در اکثر شرایط، روش‌های جراحی برای برطرف‌کردن علائم و مشکلات بیمار کارآمد خواهد بود. دقت کنید که عوامل زیادی در بروز این بیماری موثر است. توجه به هر یک از این فاکتورها می‌تواند در جلوگیری از پارگی مینیسک با این شدت موثر باشد. در ادامه تمامی مباحث مرتبط با درمان پارگی مینیسک گرید 3 را بررسی می‌کنیم.

وظیفه مینیسک زانو چیست

در مفصل زانوی انسان، معمولا برای کاهش اصطکاک ناشی از حرکات مختلف، یک بافت غضروفی بین 2 استخوان قرار می‌گیرد. اما در کنار آن یک بافت با استحکام بالاتر نیز وجود دارد. این بافت همان مینیسک است که در ثبات بهتر و جلوگیری از وارد شدن آسیب به مفصل نقش دارد.

به طور معمول 2 عدد مینیسک به فرم هلالی در مفصل زانو تعبیه شده که در محافظت از آن در فعالیت‌های ورزشی تاثیرگذار است. این بافت همبندی در حقیقت حین وارد شدن نیرو به مفصل، از ورود آسیب به آن جلوگیری به عمل می‌آورد. به عنوان مثال در فعالیت‌هایی نظیر والیبال که وزن بدن روی ساق‌ها قرار می‌گیرد، این مینیسک است که نقش ضربه‌گیر را ایفا می‌کند.

برای فهم بهتر وظیفه این بافت بهتر است سیستم‌های کمک فنر خودروها را مورد توجه قرار دهید. این سیستم حین حرکت فشار وزن خودرو را به خوبی روی لاستیک‌ها پخش می‌کند. مینیسک نیز دقیقا عملکردی مشابه همین سیستم را دارد؛ به طوری که اگر این بافت نباشد، کل وزن بدن در یک نقطه از زانو متمرکز می‌شود.

دکتر سید رضا شریف زاده در این پادکست درباره انواع پارگی های مینیسک صحبت می‌کند.

با توجه به فشار زیادی که روی زانو مینیسک‌ها وارد می‌شود، خیلی از اوقات ممکن است با آسیب و پارگی همراه باشد. در صورت حادبودن آسیب، احتمال نیاز به درمان پارگی مینیسک درجه 3 وجود دارد.

علائم و درمان مینیسک زانو چیست

مسلما زمانی که مینیسک زانو دچار آسیب و پارگی می‌شود، بیمار علائم زیادی را تجربه خواهد کرد. به طوری که اگر آسیب شدید باشد، تا زمانی که درمان پارگی مینیسک درجه 3 صورت نگیرد، علائم برطرف نخواهد شد. نکته قابل توجه این است که خیلی از علائم، بعد از یک تا 2 روز خود را نشان می‌دهد:

• در لحظه پاره‌شدن مینیسک، در طرفین و حتی قسمت پشتی زانو درد شدید و ناگهانی احساس می‌شود.
• در برخی از شرایط، بیمار خود متوجه پارگی قسمتی از بافت داخل آناتومی زانو می‌شود. حتی در بعضی کیس‌ها، خود بیمار گزارش شنیدن صدای ناگهانی حین شروع سایر علائم را می‌دهد.
• معمولا هنگام خم‌شدن زانو، بیمار درد و ناراحتی زیادی را تجربه می‌کند. به همین علت خیلی از بیماران ترجیح می‌دهند به حالت درازکشیده قرار بگیرند.
• التهابی که در پی پارگی مینیسک اتفاق می‌افتد، خود مشکلات و نشانه‌هایی به همراه دارد. به عنوان مثال ممکن است در ناحیه زانو احساس تورم کنید. این بافت متورم معمولا هنگام لمس سفت به نظر می‌رسد. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده حادبودن شرایط و نیاز به درمان پارگی مینیسک درجه 3 باشد.
• در برخی از بیماران ممکن است حالت کریپتوس اتفاق بیفتد؛ به طوری که در حین حرکت و به صورت ناگهانی شاهد قفل‌شدن زانو باشند. این علامت معمولا همراه با صدای تق و توق سایش استخوان‌ها در ناحیه مفصل همراه است.
• خیلی از اوقات زانو دیگر تحمل وزن فرد را ندارد. به همین علت برخی از کیس‌ها احساس ناپایداری حین ایستادن را تجربه می‌کنند.

دلایل بروز پارگی مینیسک درجه 3

قبل از اینکه با روش‌های درمان پارگی مینیسک درجه 3 آشنا شوید، بهتر است علل بروز چنین مشکلی را بدانید. معمولا توجه به هر یک از این موارد می‌تواند شانس پارگی مینیسک را تا حد زیادی کاهش دهد:

• پیچ‌خوردگی زانو یکی از دلایلی است که آسیب زیادی به مینیسک و سایر بافت‌ها مفصل وارد می‌کند.
• تحت فشار قرارگرفتن زانو در فعالیت‌های ورزشی مختلف و به صورت طولانی مدت از دیگر فاکتورهای تاثیرگذار در پارگی مینیسک است.
• افزایش سن معمولا با فرسودگی بافت‌های مختلف و به خصوص مینیسک‌ها همراه است.
• برخی از بیماران هنگام انجام تمرین‌های ورزشی، نحوه درست انجام‌دادن آن را نمی‌دانند. این موضوع در دراز مدت آسیب زیادی به ناحیه مفصل و مینیسک‌ها وارد می‌کند.
• زانو مفصلی است که کل وزن بدن روی آن قرار دارد. مسلما هرچه وزن یک فرد بالاتر رود، شانس پارگی مینیسک هم به همان نسبت بیشتر خواهد شد. به همین علت این مشکل در افراد دارای اضافه‌بدن بیشتر به چشم می‌آید.

گرید بندی آسیب دیدگی مینیسک زانو

برای اینکه بتوان راهکار درمانی موثری برای پارگی مینیسک ارائه کرد، باید به گرید‌بندی آن توجه نمود. مطمئنا درمان پارگی مینیسک درجه 3 با گرید 2 متفاوت است. به طور کلی درجه‌بندی آسیب‌دیدگی مینیسک به شرح زیر است:

پارگی مینیسک درجه یک، بدون علامت بالینی

گرید یک در مینیسک زانو به این معناست که بخش بسیار کوچکی از این بافت همبندی دچار آسیب شده است. در حقیقت یک نقطه کانونی دچار تروما می‌شود و حتی وسعت آن به قدری کم است که به سطح مفصل گسترش نمی‌یابد. معمولا بیماران مبتلا به مینیسک یک، علامت بالینی چندانی ندارند.

شاید تنها راه تشخیصی دقیق آن، بهره‌گیری از تصاویر MRI باشد. در این تصاویر مناطق بسیار کوچکی ممکن است به عنوان ناحیه آسیب‌دیده شناخته شود. دقت کنید که اقدامات لازم برای برطرف‌شدن این آسیب جزئی، می‌تواند از پیشرفت آن و هزینه‌های گزاف درمان پارگی مینیسک درجه 3 جلوگیری به عمل آورد.

پارگی مینیسک درجه 2

پارگی و آسیب‌دیدگی مینیسک درجه 2 نیز مشابه گرید قبلی خفیف است. با این حال نسبت به گرید یک، علائم بالینی در بیماران بیشتر بروز پیدا می‌کند. همچنین در تصاویر MRI، متخصص قادر خواهد بود خطوطی را مشاهده کند که نشان‌دهنده بروز آسیب در مینیسک است. گسترش این خطوط نیز محدود است و به سطح مفصل نمی‌رسد.

پارگی مینیسک درجه 3

مینیسک درجه 3 نسبت به 2 نمونه قبلی با علائم بالینی آزاردهنده برای بیماران همراه است. در حقیقت شدت و وسعت آسیب در این گرید بیشتر است و می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به گسترش آسیب به سطح مفصل، تاکید متخصصان بر درمان پارگی مینیسک درجه 3 به صورت فوری است. این موضوع از افزایش وسعت و تبدیل‌شدن آن به مینیسک گرید 4 جلوگیری خواهد کرد.

پارگی مینیسک درجه 4، شدیدترین گرید

در صورتی که اقدامات لازم برای درمان پارگی مینیسک درجه 3 انجام نشود، بیمار شاهد افزایش گسترش آن و گرید 4 خواهد بود. مینیسک درجه 4 علائم بالینی شدیدتری دارد و حتی بیمار بدون درمان به‌ سختی قادر به راه‌رفتن است. در چنین گریدبندی، مینیسک به شدت آسیب می‌بیند و به چندین قسمت تقسیم خواهد شد.

روش درمان مینیسک گرید 3

مینیسک درجه 3 کیفیت زندگی را تا حد زیادی پایین می‌آورد. به همین علت خیلی از بیماران نیازمند درمان هستند. به طور معمول هریک از راهکارهای درمانی زیر می‌تواند علائم بیمار را کاهش دهد:

روش جراحی باز، با عوارض بیشتر

در جراحی باز، متخصص از تیغ‌های مناسب برای برش زانو و دسترسی به مینیسک کمک می‌گیرد. معمولا اندازه برش در این جراحی بزرگ‌تر است؛ از این رو عارضه پس از درمان برای بیمار بیشتر خواهد بود. پس از دسترسی متخصص به مینیسک زانو، بافت آسیب‌دیده حذف و با گزینه مناسب جایگزین می‌شود.

جراحی ترمیم آرتروسکوپی، عوارض بسیار کم‌تر

درمان پارگی مینیسک درجه 3 با جراحی باز با توجه به عوارض بعد از آن برای خیلی از بیماران رضایت‌بخش نیست. امروزه از روش آرتروسکوپی برای جراحی زانو کمک می‌گیرند. در این روش نیز مشابه لاپاراسکوپی از برش‌های کوچک و دوربین برای مشاهده احشاء داخلی می‌گیرند.

با این تفاسیر، اندازه برش بسیار کم‌تر است و جراح قادر خواهد به کمک آرتروسکوپ، به خوبی شدت آسیب مینیسک را مشاهده کند. همچنین با کمک ابزارهایی که در اختیار دارد، برای ترمیم قسمت آسیب‌دیده اقدام خواهد کرد.

دکتر سید رضا شریف زاده در این پادکست درباره درمان های جراحی پارگی مینیسک صحبت می‌کند.

مینیسکتومی، حذف کامل یا جزئی از مینیسک

اگر شدت پارگی مینیسک به قدری نباشد که کل بافت آن را تحت تاثیر قرار دهد، معمولا بخشی از آن حذف و جایگزین می‌شود. اما گاهی اوقات وسعت پارگی به قدری است که نگه‌داشتن آن را غیرممکن می‌کند. از این رو جراح به منظور درمان پارگی مینیسک درجه 3، کل آن را بر می‌دارد.

مراقبت ها بعد از درمان پارگی مینیسک درجه 3

مسلما زمانی که برای درمان پارگی مینیسک گرید 3 اقدام می‌شود، باید تا مدت‌ها نکات مراقبتی را با جدیت دنبال کنید. این موارد به افزایش دوام درمان کمک زیادی می‌کند:

• برای کاهش حرکات و آسیب به ناحیه تحت جراحی، بهتر است تا مدتی از زانوبند استفاده کنید.
• مطمئنا راه‌رفتن بعد از جراحی تا مدتی برای شما سخت و حتی آسیب‌زا است. برای کاهش فشار نیروی وزن توصیه می‌شود از عصا کمک بگیرید.
• زانوبند باید بعد از چند هفته کنار گذاشته شود؛ پس از این مدت بهتر است زانو را کمی نرمش دهید تا محدوده حرکتی آن بیشتر شود.
• در صورت داشتن درد در چند روز اول، مسکن‌های نسخه‌شده را مصرف کنید.
• بهتر است در صورت داشتن اضافه‌وزن، سعی کنید آن را کنترل نمایید. رسیدن به وزن مناسب در کاهش فشار روی زانو موثر است.
• سعی کنید بعد از یک ماه، از ورزش‌های تقویت‌کننده عضلات مرتبط با ناحیه زانو کمک بگیرید.
• بالارفتن از پله فشار زیادی روی زانوها وارد می‌کند؛ به همین سبب توصیه می‌شود تا حد امکان از چنین کاری پرهیز کنید.

نکته پایانی

علی‌رغم اینکه پارگی مینیسک در 2 گرید اول مشکل خاصی برای بیمار ایجاد نمی‌کند، اما حتما باید تشخیص و راهکارهای کنترلی برای هریک پیشنهاد شود. در غیر این صورت، بعد از چند سال به درمان پارگی مینیسک درجه 3 یا حتی 4 نیاز خواهید داشت. درمان چنین گریدهایی از مینیسک، بسیار سخت‌ و هزینه‌بر است.

نکته قابل توجه این است که برای درمان حتما یک متخصص با تجربه را انتخاب کنید. مطمئنا مهارت جراح در موفقیت درمان اهمیت بسزایی دارد. همچنین بهره‌گیری متخصص از روش‌های جدید نظیر آرتروسکوپی، می‌تواند شانس موفقیت را بالا و عوارض را پایین آورد.