تعویض مفصل زانو | مراحل و نحوه جراحی

مفصل زانو یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن است. این مفصل به دلایل آرتروز استخوان، استئوآتریت، آرتریت روماتوئید، آرتروزهای ناشی از ضایعه، ممکن است تخریب شود و نیاز به تعویض مفصل زانو توسط یک پزشک متخصص باشد. با عمل جراحی می‌توان این مفصل را به طور کلی با یک مفصل مصنوعی جایگزین کرد. در این مقاله سعی بر این است که روند جراحی شامل بیهوشی، بستری شدن، آمادگی برای انجام عمل، معاینه، آزمایشات و سایر برنامه خود مراقبتی و تمرینات پس از عمل ارائه گردد.

آناتومی یا ساختمان زانو

مفصل های زانو یکی از بزرگترین مفصل های بدن است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. قسمت پایینی استخوان ران، قسمت بالایی استخوان ساق و استخوان کشکک. سطح قسمت هایی که این سه استخوان با هم در تماس اند و از غضروف پوشیده شده است. لغزندگی این سطح دلیل راحتی حرکت این سه استخوان روی یکدیگر است. داخل مفصل زانو مایعی است که روی غضروف ها را لیز می‌کند و حرکت مفصل را راحت تر می‌کند. این مایع به مایع مفصلی یا مایع سینوویال معروف است.

مینیسک زانو بین استخوان قلم پا و استخوان ران قرار دارد. این استخوان C شکل که همچون یک بالشتک درمفصل زانو قرار دارد و از ضربه هایی که به این قسمت وارد می‌شود محافظت می‌کند. لیگامنت های(رباط های) بزرگ این قسمت زانو که بین ران و قلم پا می‌باشد را محکم نگه می‌دارد. ماهیچه های ران و لگنی باعث استقامت زانو می‌شود. بقیه قسمت های زانو توسط نوارهای باریکی به نام سینوال پوشانده شده است این نوارهای سینوال با تولید مواد لغزنده غضروف ها را نرم و انعطاف پذیر می‌کند و میزان شکستگی زانو را به حداقل می‌رساند. به طور طبیعی تمام قسمت های زانو دارای تناسب و توازن هستند.

دلایل تعویض مفصل زانو

عمده دلیل تعویض مفصل زانو بیماری آرتروز می‌باشد. اگر چه بیماری آرتروز انواع مختلفی دارد ولی بیشترین نوع آرتروز از سه نوع زیر می‌باشد آرتروز استخوان، رماتیسم، آرتروز ناشی ازضایعه

• آرتروز یا استئوآرتریت

آرتروز مفصل زانو مهمترین عاملی است که باعث ایجاد درد در زانوی افراد بالاتر از چهل سال می‌شود. آرتروز مفصل زانو یا استئوآرتریت (وابسته به سن) ممکن است در سن بالا برای همه ایجاد شود. شایعترین بیماری تخریبی میان مفاصل بدن می‌باشد. در آرتروز، مفاصل خشک و دردناک می‌شوند. همچنین به دلیل درد خیلی شدید بیمار ممکن است از مفصلش استفاده نکند به همین علت عضلات حول مفصل ضعیف شده و حتی، حرکت مفصل برای بیمار بسیار مشکل می‌شود.

• آرتریت روماتوئید و بیماری های رماتیسمی

در آرتریت روماتویید لایه سینوویال رشد کرده و ملتهب می‌شود و مایع زیادی ترشح می‌کند. التهاب لایه سینوویال بتدریج موجب از بین رفتن و صدمه دیدن غضروف مفصلی زانو می‌شود و در در نتیجه باعث درد و محدودیت حرکتی مفصل زانو می‌شود.

• آرتروزهای ناشی از ضایعه

این نوع آرتروز یکی از بیماری های جدی زانو می‌باشد. شکستگی استخوان های اطراف زانو و کشیدگی لیگامنت ها با گذشت زمان باعث آسیب غضروف‌های زانو می‌شود و باعث درد زانو می‌شود وعملکرد آن را کاهش می‌دهد. آرتروز های استخوانی معمولا باعث کشیده شدن استخوان ها و درنهایت تحریک آنها می‌شود. وقتی درمان های بدون جراحی موثر واقع نشده اند و بیمار علائم زیر را داشته باشد به احتمال زیاد باید عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام گیرد:

• دردهای شدید زانو که فعالیت های روزانه شما مثل پیاده روی ،بالا رفتن ازپله –نشستن و برخاستن از روی صندلی را دچار اختلال می‌کند و برای شما بسیار دردناک است. ویا برای شما بسیار دشوار خواهد بود که بدون هیچ درد مهمی ساعت ها پیاده روی کنید و یا مجبور هستید با کمک عصا راه بروید.
• دردهای شدید که هنگام استراحت در شب و روز احساس می‌کنید.
• التهاب و تورم شدید مفاصل که با استراحت ودرمان های پزشکی بهبود پیدا نمی‌کند.
• بدشکل شدن مفصل زانو مثل خم شدن داخلی یا بیرون آن.
• زمانیکه درمان هایی چون داروهای ضد التهاب،تزریق کورتیزون،تزریق روغنی ،فیزیو تراپی و جراحی های دیگر بی فایده باشد.
• وقتی درمان های دیگر موثر واقع نشده اند و بیمار علائم زیر را داشته باشد به احتمال زیاد باید عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام گیرد:
• قوس برداشتن زانو به سمت داخل یا خارج.

خطرات عمل جراحی مفصل زانو

خطرات تعویض کامل مفصل زانو عبارتند از لخته شدن خون در پاها که می‌تواند به ریه ها نفوذ کند و باعث آمبولی ریه شود. آمبولی ریه می‌تواند باعث کوتاه شدن نفس ها، درد قفسه سینه و حتی ایجاد شوک شود. دیگر خطرات تعویض کامل مفصل زانو عبارتند از عفونت مجاری ادرای، حالت تهوع و استفراغ(که معمولا به داروهای ضد درد مربوط می‌شود)، سفتی و درد مزمن زانو، خونریزی در درون مفصل زانو، آسیب عصبی، آسیب عروق خونی و عفونت زانو که می‌تواند به عمل مجدد نیاز داشته باشد. به علاوه، خطرات بیهوشی عبارتند از آسیب بالقوه به قلب، ریه، کلیه و کبد.

عمل جراحی مفصل زانو

در آرتروزها یا ساییدگی های پیشرفته آرتروز زانو درمان های غیرجراحی مانند مدیتیشن و یا پیاده روی های مکرر خیلی موثر نخواهند بود و شما را ناچار خواهد کرد که به سراغ عمل جراحی تعویض مفصل زانو بروید .این جراحی یک جراحی بسیار موثر و قابل اطمینان برای کاهش درد زانو می‌باشد و برای اینکه زانو از حالت دفرمه یا بدشکلی در بیاید بسیار مناسب است و شما بعد از انجام این عمل قادر خواهید بود که به طور طبیعی به کارهای روزانه خود مشغول شوید. با انجام فعالیت های صحیح و سبک این مفصل جایگزین سالهای زیادی دوام می‌آورد.

در عمل جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی زانو (Knee arthroplasty) سطح مفصلی استخوان های ران و ساق در مفصل زانو را با یک سطح مصنوعی جایگزین می‌کنند. هدف از این عمل از بین بردن درد زانو و بازیابی دامنه حرکتی مطلوب در مفصل زانو و اصلاح کردن تغییر شکل های ایجاد شده در زانو می‌باشد. به هر دلیلی که غضروف مفصل زانو تخریب شود باعث درد شدید در حرکت مفصل شده و مفصل خشک شده و محدودیت حرکتی پیدا می‌کند. در این شرایط تعویض مفصل زانو باعث بهتر شدن حرکات مفصل و از بین رفتن درد می‌شود. بهبود مواد و تکنیک های این عمل، آن را بسیار تاثیرگذارتر از قبل کرد. این عمل جراحی یکی از موفق‌ترین جراحی‌ها در تاریخ جراحی‌های پزشکی می‌باشد. معمولا مفصل مصنوعی زانو بیش از 20 سال عمر می‌کند. مهمترین گزینه در تصمیم گیری برای عمل جراحی تعویض مفصل سن بالا یا پایین و یا جنسیت بیمار عامل تعیین کننده نیست در این عمل شدت درد و ناتوانی بیمار است که زندگی را برای وی مشکل کرده است.

روند عمل جراحی زانو

عمل جراحی زانو در سه مرحله، بیهوشی، عمل جراحی و بستری شدن در بیمارستان، انجام می‌شود. که این سه مرحله را به صورت خلاصه برای شما توضیح دادیم.

• بیهوشی

بعد از بستری شما در بیمارستان وضعیت شما توسط تیم متخصصین بیهوشی بررسی می‌شود. عمومی‌ترین بیهوشی، بیهوشی عمومی است (که شما به خواب می‌روید) یا بیهوشی ستون مهره ها، اپیدورال یا بیهوشی سیستم اعصاب، در این نوع بیهوشی شما بیدار هستید و از قسمت کمر به پایین شما بی حس است.
تیم بیهوشی با ورود شما تشخیص خواهد داد که کدام نوع از بیهوشی مناسب‌ترین نوع بیهوشی برای شما می‌باشد.

• عمل جراحی

عمل جراحی شما تقریبا بین 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد. جراح ارتوپد غضروف ها و استخوان‌های آسیب دیده شما را برمی‌دارد و ایمپلنت های پلاستیکی و فلزی را جایگزین آن می‌کند تا توازن و عملکرد را به زانوهای شما برگرداند. انواع مختلفی از ایمپلنت ها که بر حسب نیاز بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از عمل جراحی شما را به اتاق ریکاوری یا احیا منتقل می‌کنند. جایی که شما برای احیا کامل از حالت بیهوشی در آنجا می‌مانید. بعد از اینکه شما به طور کامل به هوش آمدید به یکی از اتاق های بیمارستان منتقل می‌شوید.

• بستری شدن در بیمارستان

بعد از انجام عمل جراحی، بیمار چندین روز در بیمارستان بستری خواهد شد.

آمادگی برای انجام عمل جراحی زانو

ارزیابی جراحان ارتوپد شامل چندین قسمت می‌باشد.

• معاینه بیمار

جراح ارتوپد از شما می‌خواهد که قبل از انجام این عمل معالجات کامل توسط پزشک انجام شود. این معالجات برای این انجام می‌شود که جراح از سلامتی کامل شما از جمله حالت های فیزیکی مانند حرکت، استحکام، میزان استقامت و در آخر تنظیم بودن این ماهیچه اطلاعات کسب کند و برای کامل کردن روند بهبودی کامل بیمار ضرور است. همچنین بیمارانی که مبتلا به بیماری های خاصی مانند بیماری های قلبی می‌باشند باید قبل ازعمل با پزشک خود یعنی متخصص قلب مشورت کنند. علاوه بر آن پزشک ارتوپد درمورد میزان سلامتی عمومی بدن شما اطلاعاتی را کسب می‌کند، اطلاعاتی همچون روند پیشرفت درد حاصل ازاین بیماری و چگونگی اختلال در عملکرد ماهیچه ها.

• آزمایشات

انجام آزمایشاتی همچون آزمایش خون، ادرار، و نوار قلب، عکس برداری های پیشرفته همچون ام آر آی و اسکن کردن و تصاویر اشعه ایکس که می‌تواند تصاویر واضحی از وضعیت استخوان و بافت های آن به ما نشان دهد، قبل از انجام این عمل ضروری می‌باشد. پزشک ارتوپد با ارزیابی کردن این تصاویر به شما پیشنهاد می‌کند که بهترین گزینه برای رهایی از درد و بهبود عملکرد جراحی تعویض مفصل می‌باشد و ممکن است گزینه های دیگر مثل انواع داروها و تزریقات و فیزیوتراپی و جراحی های دیگر را هم به شما پیشنهاد کند. همچنین پزشک ارتوپد در مورد خطرات و اشکالاتی که مربوط به خود این جراحی است و ممکن است بعد از جراحی رخ دهد توضیحاتی را ذکر می‌کند.

• مصرف دارو

شما باید جراح ارتوپد را از مصرف داروهای خود مطلع سازید. او به شما خواهد گفت چه دارویی را مصرف کنید و مصرف کدام دارو را ادامه دهید.

• ارزیابی دندان ها برای انجام عمل جراحی

اگرچه میزان بروز عفونت بعد از عمل بسیار کم است اما زمانیکه باکتری وارد خون شما بشود ممکن است دندان های شما عفونت کند. برای کاهش آّسیب‌های دندانی شما باید قبل از عمل، معالجات روی دندان‌های خود از جمله ( کشیدن دندان‌ها درمان‌های مربوط به لثه) را انجام دهید.

• ارزیابی مجاری ادراری برای انجام عمل جراحی

بیمارانی که دارای سابقه عفونت‌های ادراری می‌باشند باید مورد ارزیابی قرار بگیرند. در افراد مسن که مبتلا به پروستات هستند معالجات قبل از عمل بسیار ضروری می‌باشد.

• فعالیت های اجتماعی بیمار

اگرچه شما بعد از انجام این عمل جراحی قادر خواهید بود به راحتی خم شوید، پیاده روی کنید اما برای انجام کارهایی چون پختن غذا، خرید کردن، حمام رفتن و شستن لباسها احتیاج به کمک دارید. اگر شما تنها زندگی می‌کنید کارمندان بیمارستان یا کارگران اجتماعی و گروه‌های اجرائی می‌توانند فردی را به شما معرفی کنند تا برای انجام فعالیت های شما در خانه به شما کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند در طول درمان و بهبودی کامل در کنار شما باشند و به شما کمک کنند.

• برنامه هایی که در منزل باید انجام دهیم

داروهایی برای شما تجویز می‌شود که می‌تواند بهبودی شما را تسریع ببخشد. بخش‌های فوق می‌تواند همراه با فعالیت‌های روزانه به شما کمک کند به سرعت بهبود یابید. استفاده از یک میله یا دستگیره امن و سالم در حمام، استفاده از عصا هنگام استفاده از پله، استفاده از یک صندلی محکم با یک بالشت محکم (ارتفاع 18 الی 20 اینچ) و قسمت پشت بایدصندلی محکم باشد و دو دسته داشته باشد. شما برای زیر پای خود جاهایی که ارتفاع دارد نیازمند یک چهار پایه هستید. یک توالت مانند صندلی که داری دسته باشد و جلوگیری از استفاده از توالت های معمولی استفاده از یک صندلی یا چهارپایه محکم در حمام، برداشتن و یا دور ریختن فرش های مستعمل و فرسوده استفاده از طبقه همکف ساختمان در طول بهبودی به دلیل اینکه بالا و پایین رفتن از پله برای بیمار بسیار مضر است.

هزینه جراحی مفصل زانو چقدر است؟

هزینه های تعویض مفصل زانو، بستگی به شرایطی که دارید متفاوت است. این شرایط شامل نوع عمل جراحی، بیماری‌های زمینه‌ای، مدت زمان بستری، وسیله مورد نیاز و بیمارستان محل بستری، متفاوت می‌باشد. بهتر است در این موارد با پزشک خود مشورت کنید.

نحوه جراحی مفصل زانو چگونه است؟

جراحی تعویض مفصل زانو معمولا یک تا دو ساعت طول می‌کشد. در این عمل که آرتروپلاستی هم نامیده می‌شود، بهتر است بگوییم روکش تازه گذاشتن برای زانو چون سطح زانو تعویض می‌شود.

4 مرحله تعویض زانو به شرح زیر است.

1. .آماده کردن استخوان: غضروف های آسیب دیده که بین ران و قلم پا قرار دارد با تعداد کوچکی از استخوان‌های زیرین آن برداشته می‌شود.
2. قرار دادن ایمپلنت های فلزی: غضروف‌ها و استخوان‌های برداشته شده با نوع فلزی آن جایگزین می‌شود این قسمت فلزی سطح مفصل را دوباره ایجاد می‌کند و در استخوان‌ها قرار می‌گیرد.
3. روکش کردن کشکک زانو: قسمت زیرین کشکک زانو بریده می‌شود و توسط یک ماده پلاستیکی پوشانده می‌شود که بعضی از جراحان با توجه به نوع عمل جراحی این کار را انجام نمی‌دهند.
4. قرار دادن فضا دهنده: این فضادهنده‌ها بین قسمت‌های فلزی قرار داده می‌شود تا آن را لغزنده و نرم کند.

فیزیوتراپیست می‌تواند به شما نشان دهد که چگونه عضلاتی که پشتیبان مفصل جدید شما هستند را تقویت کنید. پزشک شما ممکن است استفاده از ماشین حرکت غیرفعال مداوم را توصیه کند که در همان حال که زانوی‌تان را بالا نگه می‌دارد، به آهستگی آن را به حرکت در می‌آورد. این حرکت به کاهش تورم و بهبود جریان خون کمک می‌کند.

مراقبت های بعد از عمل مفصل زانو

رفتار بیمار بعد از عمل جراحی در روند بهبود بسیار موثر است. در ادامه مراقبت‌های لازم بعد از عمل بیان می‌شود. بعد از انجام عمل جراحی باید کارهای زیر را انجام دهید:

1. شرکت در تمرینات منظم و سبک ورزشی برای حفظ قدرت و حرکت مفصل جدید.
2. انجام احتیاط‌های لازم برای جلوگیری از آسیب و صدمه، اگر استخوان و یا ساق‌پای شما بشکند شما مجبور به انجام عمل جراحی مجدد هستید.
3. اگر به دندان پزشکی مراجعه می‌کنید ایشان باید بداند که شما عمل تعویض مفصل انجام داده‌اید تا قبل از هرگونه جراحی بر روی دندان برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
   شما باید به طور منظم و هر سال یکبار به پزشک ارتوپد مراجعه کنید و با انجام معاینات و عکس برداری توسط اشعه ایکس از سلامت زانو های خود مطلع شوید.
4. حداکثر جراحی های تعویض مفصل تا حدود 20 سال بعد از جراحی کارایی دارد. عمل کردن به دستورات جراح ارتوپد و محافظت و نگهداری از مفصل جایگزین و سلامت عمومی بدن، راه‌های مهمی است که می‌تواند شما را در انجام یک عمل موفق یاری کند.

مراقبت در بیمارستان

اغلب افراد پس از تعویض زانو چند شب را باید در بیمارستان بگذرانند. در این مدت داروهایی به وی داده می‌شود. در بخش، بیمار ممکن است تا مدتی حالت گیجی داشته باشد که به تدریج بهبود میابد. اگر با بیهوشی عمومی جراحی تعویض مفصل زانو انجام شده باشد بیمار به مدت چند ساعت نباید چیزی بخورد بعد از چند ساعت و با اجازه از پرستار به او چند قاشق آب داده و اگر بیمار احساس ناراحتی نکرد کم کم به وی مایعات بیشتری دهید. اگر عمل جراحی تعویض مفصل زانو با بی حسی موضعی انجام شده سر بیمار باید کاملا پایین نباشد و پشت تخت بیمار تا 24 ساعت نباید بالا بیاید در غیر این صورت بیمار سردرد شدیدی می‌گیرد که احتمالا به مدت چند روز ادامه پیدا می‌کند. برای کاهش درد به بیمار داروهای مسکن داده می‌شود و وی را تشویق می‌کنند که پا و قوزک پایش را پس از عمل حرکت دهد راه رفتن باعث کاهش تورم می‌شود چون جریان خون را به عضلات پا افزایش می‌دهد و معمولا از همان روز جراحی تعویض مفصل مچ پا حرکت دادن زانو شروع می‌شود.

مفصل جدید زانو چه تفاوتی دارد

بهبود حرکت زانو یکی از اهداف عمل تعویض کامل مفصل زانو است، ولی موارد بازگرداندن حرکت کامل به زانو نادر هستند. حرکت زانوی تعویض شده بعد از عمل جراحی را می‌توان از دامنه حرکت زانوی فرد پیش از عمل جراحی پیش‌بینی کرد. بیشتر بیماران می‌توانند انتظار داشته باشند که قادر باشند زانوی تعویض شده خود را تقریبا به طورکامل صاف و برای بالا رفتن از پله ها و سوار شدن و پیاده شدن از اتومبیل به اندازه کافی خم کنند. اما دو زانو زدن و چهار زانو نشستن برای بیمار ممنوع است. بیشتر افراد نوعی بی حسی را در پوست اطراف محلی که برای جراحی برش زده شده احساس می‌کنند؛ همچنین ممکن است بخصوص با انجام فعالیت های که به خم شدن بیش از حد نیاز دارند نوعی سفتی را در زانوی خود احساس کنند.

بیشتر افراد در هنگام خم شدن یا راه رفتن نوعی صدای کلیک را از مواد فلزی و پلاستیکی بکار رفته در زانو احساس می‌کنند یا می‌شنوند. چنین چیزی طبیعی است. این تفاوت ها اغلب با گذر زمان کاهش می‌یابند و بیشتر بیماران آن ها را قابل تحمل می‌دانند بخصوص وقتی آن ها را با درد و محدودیت عملکردی که پیش از عمل تجربه کرده اند مقایسه می‌کنند. زانوی جدید می‌تواند باعث فعال شدن فلزیاب های امنیتی فرودگاه ها و برخی ساختمان ها شود. در صورت فعال شدن زنگ خطر به مامور امنیتی درمورد تعویض مفصل زانوی خود بگویید.

عوارض جراحی

عوارض آرتروپلاستی کامل زانو (TKA) را می‌توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:

• عوارض خاص عمل جراحی
• عوارض عمومی بعد از عمل (شامل عوارض ناشی از بیهوشی)
• عوارض پزشکی دیگر ( عوارض بعد از عمل)

عوارض بعد از عمل مفصل زانو

عوارض بعد از عمل عبارتند از: از دست دادن خون، عفونت، خونریزی زودرس و نقص در جریان ترمیم زخم، شکستگی های حین عمل، مشکلات بیهوشی و همینطور مشکلات قلبی عروقی، تنفسی، کلیوی، الکترولیت و دیگر مشکلات پزشکی. ترومبوز وریدی عمقی (DVT) خطرعمده ای است بخصوص اگر به آمبولی ریه منجر شود. بنابراین در پیش گرفتن اقدامات احتیاطی مناسب مانند موبیلیزاسیون زود هنگام، استفاده از جوراب های مخصوص بیماری ترومبوآمبولی، پمپ پا و درمان ضد انعقادی ضروری است.

محافظت از مفصل زانوی تعویض شده

بعد از جراحی از انجام موارد زیر هم اطمینان حاصل کنید:

• شرکت در برنامه های تمرینی سبک و منظم به منظور حفظ قدرت و حرکت مناسب مفصل جدید زانو
• انجام اقدامات احتیاطی خاص به منظور جلوگیری از افتادن و آسیب دیدن. اگر یکی از استخوان های پا بشکند، فرد به جراحی های بیشتری نیاز پیدا می‌کند.
• مطمئن شوید که دندانپزشکتان می‌داند که عمل تعویض مفصل زانو انجام داده اید. باید تا آخر عمر پیش از همه جراحی های دندانپزشکی به شما آنتی بیوتیک داده شود.
• برای معاینات و پیگیری های معمول و همینطور انجام آزمایش اشعه ایکس که معمولا یکبار در سال انجام می‌شود در فواصل معین به جراح ارتوپد مراجعه کنید.

افزایش عمر ایمپلنت زانو

در حال حاضر، حداکثر کارایی مفصل های زانوی کاملا تعویض شده به روش مدرن، تا 20 سال بعد از عمل جراحی به خوبی کار می‌کنند. پیروی کردن از راهنمایی های جراح ارتوپد بعد از عمل جراحی و انجام مراقبت های لازم به منظور محافظت از مفصل تعویض شده و حفظ سلامت عمومی روش های مهمی هستند که می‌توانند به موفقیت نهایی عمل جراحی کمک کنند.

تمرینات تقویتی پس از جراحی زانو

تمریناتی که بعد از عمل جراحی انجام می‌دهید به تقویت زانو و بهبود انعطاف پذیری آن کمک می‌کنند به طوری که می‌توانید سریع تر سر پا بایستید. این تمرینات همچنین شانس رضایت شما از زانوی مصنوعی تان را در بلند مدت افزایش می‌دهند. متعهد بودن به یک برنامه نوتوانی و کار کردن با جراح و فیزیوتراپیست برای تعیین مداوم اهداف حائز اهمیت است. هدف شما باید افزایش تکرار تمرینات از 10 بار به 15 بار در هفته دوم و 20 بار در هفته سوم و فراتر از آن باشد.

1. بالا بردن پای صاف: این تمرین به تقویت عضله چهار سر ران کمک می‌کند و ثبات مفصل زانو را بهبود می‌بخشد. هر چه عضله چهار سر ران قوی تر باشد کنترل بیشتری بر روی زانوی مصنوعی خود خواهید داشت. به پشت بخوابید در حالی که پاهای خود را کاملا دراز کرده اید. پای خود را حدود شش اینچ بالا ببرید و 10 ثانیه (در این حالت) نگه دارید.
2. پمپ مچ پا: در حالی که بدنتان کاملا صاف است و به پشت دراز کشیده اید مچ هر دو پای خود را بالا ببرید طوری که نوک انگشتان پا به سمت خودتان باشد. سپس مچ پاهای خود را پایین ببرید به طوری که نوک انگشتان پا به سمت بیرون باشد. همانطور که این تمرین را انجام می‌دهید پای خود را در جهت عقربه های ساعت و سپس در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید و در همان حال سرانگشتان پا را رو به بالا نگاه دارید.
   این تمرین به گردش خون و بازگشت آن به قلب برای کاهش تورم و کاهش خطر ایجاد DVT ( ترمبوز ورید عمقی یا لخته خونی که می‌تواند خطرناک باشد) کمک می‌کند.
3. فشار به ران: با بدن صاف به پشت دراز بکشید و عضلات جلوی ران را با فشارپشت زانو به پایین و به سمت زمین صاف کنید. این حالت را به مدت پنج ثانیه حفظ کنید و بعد عضلات را شل کنید.
   این تمرین به کاهش تورم زانو کمک کرده عضله چهار سر ران دیستال را قوی می‌سازد. چنین چیزی برای ایستادن در حالی که زانو را قفل کرده ایم و همینطور برای راه رفتن بسیار مهم است.
4. لغزیدن پا: به پشت دراز بکشید و پای خود را در حالی که کاسه زانو روبه بالاست به سمت بیرون از مرکز بدن و به کنار خود بکشید. آنگاه پا را به وضعیت اول برگردانید.
   این تمرین به فعال کردن عضلات دور کننده و بخصوص عضله گلوتئوس مدیوس کمک می‌کند. این عضلات برای ثبات لگن در طول مرحله استانس راه رفتن بسیار مهم هستند.
5. خم کردن زانو: روی یک صندلی ثابت بنشینید و پای خود را به گونه ای خم کنید که به زیر صندلی برود در همان حال زانوی خود را تا آنجا که ممکن است خم کنید. این حالت را برای پنج ثانیه حفظ کنید سپس پا را به وضعیت استراحت بازگردانید.
   این تمرین می‌تواند به بهبود دامنه حرکت شما کمک کند.
6. کشش طولانی مدت زانو: روی یک صندلی بنشینید، زانوی خود را تا آنجا که ممکن است به عقب خم کنید و آن را برای 15 الی30 ثانیه در این حالت نگاه دارید. همانطور که دامنه حرکت خود را بدست می‌آورید به سرعت خود را روی صندلی جلو بکشید تا کشش افزایش پیدا کند. در طول زمان و چنانچه تحمل دارید مدت زمان کشش را به 60 ثانیه افزایش دهید و این تمرین را چند بار در روز تکرار کنید. این تمرین بر افزایش دامنه خم شدن زانو (دامنه حرکت) تمرکز دارد و افزایش دامنه خم شدن زانو برای فعالیت های سطح بالاتر مانند برخاستن از روی یک صندلی پایه کوتاه، بالا رفتن از یک رشته پلکان و رانندگی کردن بسیار مهم است.
7. لغزیدن پاشنه: با بدن صاف به پشت دراز بکشید و سپس با بالا آوردن پا و پاشنه پا به سمت بالا و به طرف باسن، لگن و زانوی خود را خم کنید. سپس پا و پاشنه آن را به حالت اول بازگردانید. در طول کل تمرین کاسه زانو را رو به بالا نگاه دارید. این تمرین بر تقویت همسترینگ و بهبود دامنه حرکتی فعال خم شدن زانو تمرکز می‌کند که هر دوی آن ها برای کلیه فعالیت های زندگی روزانه اهمیت دارند.
8. ضربه زدن با پا در حالت خوابیده: این تمرین به ساخت عضله چهار سر ران از طریق یک دامنه حرکتی بزرگ تر کمک می‌کند. بر روی زمین یا یک تخت به پشت دراز بکشید و یک پتوی لوله شده یا قوطی بزرگ قهوه را زیر زانوی خود قرار دهید. ساق پای خود را صاف کنید و آن را برای 5 ثانیه در این حالت نگاه دارید. به آهستگی پای خود را پایین بیاورید و به آن استراحت بدهید. مطمئن شوید که پشت زانویتان تمام وقت در تماس با شیء زیر آن باقی بماند و بخش کوچکی از پشتتان روی زمین باشد.
9. کشش منفعل همسترینگ: این تمرین یکی از مهم ترین تمریناتی است که باید در اوایل برنامه نوتوانی خود انجام دهید. این تمرین به شما امکان بدست آوردن دامنه صاف شدن کامل زانو را که برای راه رفتن بسیار مهم است می‌دهد.
   در حالی که پاهای خود را کاملا دراز کرده اید به پشت دراز بکشید. پای خود را روی یک دسته بالش قرار دهید و در عین حال اجازه دهید پایتان (آن پایی که زانوی مصنوعی جدیدی دارد) آزادانه آویزان شود. در این حالت بمانید و در همان حال اجازه دهید زانویتان برای 10 ثانیه به آرامی کشیده شود.
10. کشش راست کننده زانو: این تمرین هم به افزایش دامنه حرکت صاف شدن نهایی زانو کمک می‌کند. می‌توانید زمان صاف بودن زانو را به بیش از 30 دقیقه افزایش دهید.
    صاف بر روی یک صندلی بنشینید و پایی که زانوی مصنوعی دارد را تا آنجا که ممکن است صاف روی یک صندلی که در جهت مخالف و روبروی شماست (صندلی جهت مخالف نشان داده نشده است) قرار دهید. پا را به مدت 10 دقیقه در حالت دراز و صاف نگاه دارید انگشتان پایتان می‌توانند شل باقی بمانند. به آهستگی پا را از این حالت درآورید زیرا کمی درد خواهد گرفت. به پا استراحت بدهید ولی به حرکت دادن آن ادامه دهید. بعد از این حرکت کششی زمان خوبی برای انجام حرکت لغزیدن پاشنه خواهد بود.
11. به تمرین کردن ادامه دهید: حداقل دو تا سه مرتبه در روز و هر بار 10 تا 15 دقیقه را صرف انجام این تمرینات کنید. به خاطر داشته باشید که افزایش دامنه حرکت در مراحل اولیه نوتوانی برای یک بهبودی موفقیت آمیز بسیار مهم است. توانایی قوی سازی عضلات اطراف زانو بعد از عمل جراحی به توانبخشی سریع تر و بهتر شما کمک می‌کند. همچنین به حرکت کردن ادامه دهید! هر روز سه تا پنج مرتبه بیرون از خانه پیاده روی کنید و هر چه قوی تر می‌شوید پیاده روی ها را گسترش دهید.

انجام فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو

برای تضمین نتیجه مطلوب و تسریع فرایند بهبودی درهمه بیماران، بدنبال تعویض مفصل زانو درمان فیزیوتراپی درمانی حیاتی است. این درمان که باید ترجیحا پیش از جراحی شروع شود می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ماساژ بافت نرم
• الکتروتراپی
• استفاده از عصا
• استفاده از محافظ کشی
• موبیلیزاسیون مفصل
• سوزن خشک
• آب درمانی
• درمان با یخ یا گرما
• تمرینات پیشرفته برای بهبود انعطاف پذیری، قدرت (بخصوص در عضلات چهار سر ران) و تعادل
• توصیه به تعدیل فعالیت ها
• آموزش
• اصلاح بیومکانیکی
• توصیه به استفاده از داروهای ضد التهاب
• توصیه به کاهش وزن در موارد مقتضی
• بازگشت تدریجی به برنامه فعالیت ها

نتیجه گیری

با خواندن این مقاله دریافتید که آرتروز و سایر عوامل مخرب استخوان می‌توانند منجر به از بین رفتن مفصل زانو شوند. به هر حال در مواقع لزوم دکتر متخصص ارتوپد می‌تواند با تعویض مفصل زانو به وسیله ی عمل جراحی به این عارضه خاتمه دهد. اگر چه این عمل مانند بسیاری از اعمال جراحی شامل بیهوشی و بستری شدن و آزمایشات متعدد است، ولی در اکثر مواقع موفقیت آمیز بوده و با نگهداری و درمان های خانگی تا بیش از 20 سال کارایی خود را حفظ می‌کنند.